- Jesteśmy w doskonałej sytuacji, bo jako Teatr Kameralny nie możemy narzekać na odpływ widzów sprzed pandemii. Wtedy jeszcze nie działaliśmy - mówi Szymon Jachimek, kierownik literacki Teatru Kameralnego w Bydgoszczy, aktor i satyryk.

fot. Damian Hornet/mat. teatru

Sandra Zakrzewska: Jak sprawić, żeby dzieci chciały odłożyć telefony i pójść do teatru?

Szymon Jachimek: Dzieci same do tego teatru nie przyjdą, więc w pierwszej kolejności powinniśmy zadać sobie pytanie, jak zachęcić rodziców do wyjścia z domu. To spory problem, zwłaszcza po dwóch latach wiadomo czego. Już wcześniej byliśmy przywiązani do ekranów, a teraz towarzyszą nam w praktycznie każdej dziedzinie życia. Po stronie rodziców stoi zadanie, żeby obudzić w dzieciach ciekawość spotkania ze sztuką na żywo. Mocno wierzę, że teatr jest doświadczeniem, którego nawet najszybsze łącze internetowe i najlepszy ekran nie umieją imitować.

Rywalizujecie z ogromną ofertą, którą prezentują np. serwisy streamingowe. Dostęp do sztuki wydaje się teraz łatwiejszy niż kiedykolwiek, ale siedzimy wpatrzeni w ekrany.

- To trudne zadanie, bo z reguły wszystko, co dostępne w domu, jest też tańsze. Akurat u nas w Kameralnym bilety nie są zbyt drogie, ale generalnie w instytucjach kultury różnie z tym bywa. Musimy wyjść widzowi naprzeciw. Mam wrażenie, że współczesny polski teatr cierpi na pewną zarozumiałość - w takim znaczeniu, że odszedł od opowiadania historii. Od tego, co zawsze było głównym kręgosłupem spotkania, głównym nośnikiem myśli i wartości.

Czasem, siedząc na widowni teatralnej, wyobrażam sobie rodzinę, która dwa tygodnie wcześniej przechodziła obok teatru i postanowiła pójść zobaczyć, co tam grają. Potem siedzi tata z mamą, liczą, ile wydali pieniędzy, i mówią: "Kurczę, to chyba rzeczywiście lepiej oglądać Netfliksa".

Teatr powinien po prostu być przyjazny dla widza?

- Przyjazny i komunikatywny. Wiedzący, co chce powiedzieć, i umiejący wyrazić swoją myśl w jasny sposób. Niech w spektaklu znajdzie się mnóstwo nawiązań, metafor i pięter znaczeniowych, ale żeby ten podstawowy poziom był dostępny dla wszystkich. I wierzę, że nasza najbliższa wielka premiera będzie takim przedsięwzięciem.

Premiera „Matyldy" już za miesiąc. W Bydgoszczy takiego musicalu dla dzieci jeszcze nie było.

-  „Matylda" jest wielką produkcją, w którą zaangażowaliśmy mnóstwo dzieci, aktorów i muzyków. Potężna sprawa. To koprodukcja z warszawskim Teatrem Syrena, który siłą rzeczy ma zdecydowanie większe doświadczenie w produkcji tego rodzaju musicali. Mamy bardzo atrakcyjną opowieść o dziecku, które "rozwala" świat dorosłych, ale z bardzo sensownych powodów, dlatego mu kibicujemy. Mamy pasjonującą historię, świetną muzykę i dużo uśmiechu. Wierzę, że będzie to widowisko, które chce się oglądać i na które widzowie będą przychodzić po raz drugi i trzeci.

fot. proj. Joanna Rusinek

Warto też wspomnieć, że za reżyserię „Matyldy" odpowiada Jacek Mikołajczyk, który w Operze Nova stworzył uwielbiany „Bulwar Zachodzącego Słońca".

- Mamy nie tylko tego samego reżysera, ale również autorów choreografii i scenografii. Orkiestra siłą rzeczy jest bardziej kameralna, ale miłośnicy „Bulwaru Zachodzącego Słońca" absolutnie nie powinni się zawieść. Stara prawda teatralna mówi, że dla dorosłych aktorów błędem jest branie udziału w produkcjach, w których pojawiają się dzieci i zwierzęta. Aktor może stanąć na głowie, a i tak nie będzie tak uroczy i kochany przez widownię jak szeroko pojęte pupile. Nasz spektakl opiera się na dzieciach i widok tych maluchów, które chcą zmieniać świat, daje ogromną moc. Jestem przekonany, że to będzie wspaniałe przedstawienie, na które ciężko będzie kupić bilety.

Poza bogatą formą jest też ważne pytanie - czy dziecko może sprzeciwić się dorosłym.

- I jeśli tak, to w jaki sposób ma to zrobić. Tych ważnych pytań jest więcej: gdzie postawić granicę pomiędzy wolnością dziecka a odpowiedzialnością dorosłych za jego wychowanie? Jak możemy pomóc dzieciom, których opiekunowie nie wywiązują się ze swojej roli? Czy powinniśmy ingerować w proces wychowawczy u innych osób? Ale przede wszystkim pytamy o sprzeciw. Często chcemy, żeby dziecko było grzeczne i nie podważało autorytetu rodziców i nauczycieli. Ale czy rzeczywiście dorośli są tacy odpowiedzialni i nieskazitelni?

Teatr boryka się z odpływem widzów. Jak to wygląda w przypadku Teatru Kameralnego?

- Jesteśmy w doskonałej sytuacji, bo jako Teatr Kameralny nie możemy narzekać na odpływ widzów sprzed pandemii. Wtedy jeszcze nie działaliśmy, więc w naszym przypadku ciągle idziemy w górę. Słyszałem jednak od kolegów z branży kabaretowej, w której kiedyś działałem, że rzeczywiście jest gorzej i nawet stand-up, który jeszcze niedawno bił rekordy popularności, przechodzi kryzys.

A co z planami artystycznymi?

- Plany repertuarowe na kolejny sezon są jeszcze dość płynne. Wynika to zarówno z sytuacji pandemicznej, jak i wspaniałej energii nowej instytucji: ciągle odkrywamy nowe możliwości działania.

Po premierze „Matyldy" ruszą próby do „Opowieści z Narnii". To też znany i uwielbiany tytuł, więc myślę, że będzie świetną propozycją dla bydgoskiej widowni.

Z kolei pod koniec wakacji ruszą próby do sztuki, którą napisałem dwa lata temu - „Drapando, czyli Atak Zamszałego Starucha". Sztuka jest zapisem trudnej walki, jaką dziewięcioletnia Katie i jej rodzina toczą każdego dnia z AZS-em, czyli atopowym zapaleniem skóry. Oprócz tego mamy mnóstwo spektakli, które powstały podczas pandemii, a nie mogliśmy ich zagrać. Mamy nadzieję, że „Matylda" spowoduje zwiększone zainteresowanie naszym teatrem i po prostu będziemy mogli prezentować wszystkie tytuły, które już miały swoje premiery.

Poza spektaklami pojawią się kolejne działania edukacyjne?

- Wszystko na to wskazuje. Kluczową sprawą jest siedziba, która pozwala nam budować markę instytucji i osadzić trzon wszystkich wydarzeń w jednym miejscu. Nasze dotychczasowe wydarzenia edukacyjne cieszyły się dużym zainteresowaniem, więc będziemy chcieli je kontynuować. Planujemy kolejne warsztaty i chcemy, żeby Teatr Kameralny był żywym miejscem spotkania. Jesteśmy fantastycznie usytuowani - widać nas z wielu miejsc, więc wierzę, że już niedługo wszyscy widzowie będą wiedzieli, co mieści się w tym szarym budynku przy Grodzkiej.