Dawno, dawno temu człowiek był szczęśliwy i bawił się jak dziecko: spontanicznie, radośnie i twórczo. Potem coś się zepsuło. Nogi przestały mu się podrywać do tańca, usta składać do śpiewek i gadek. Człowiek usiadł w hotelu i zażądał rozrywki. Pociągnęło to za sobą podobne skutki, co spożycie jabłka z zakazanego drzewa: czynność naturalna stała się czynnością wstydliwą. Rozrywka podzieliła los erotyki. Tu i tam wstyd i poczucie winy, nerwice i kompleksy, instytucje oficjalne i pokątne zaspokajanie potrzeb. Intelektualiści odwracają oczy od chichoczącego natrętnie tłumu i przenoszą wzrok na przedmioty bardziej godne uwagi; rozrywka dostaje się najczęściej w ręce grafomanów, partaczy i różnych innych szczwanych lisów, którzy korzystając z braku równowagi między podążą a popytem, bez skrupułów kupczą tandetą.

Sam jednak los producenta rozrywki nie jest do pozazdroszczenia. Pracy jego towarzyszy na przemian zawiść i pogarda, wokół zaś jeżą się trudności i niebezpieczeństwa. Ma osiągać lekkość nie popadając w naiwne uproszczenia, rozbawiać - unikając trywialności i głupoty, wzruszać - nie grzęznąc w sentymentalizmie itd. Geniuszowi problemy te rozwiązują się same; cóż jednak czynić wypada pisarzowi zwyczajnie utalentowanemu? W jaki sposób zabezpieczyć sobie sukces, nie narażając na szwank dobrego imienia? Jest niezłe wyjście z sytuacji: odwołać się do tradycji, sięgnąć po chwyty pewne i sprawdzone, ukuć sobie pancerz ze stylizacji. Polska sztuka popularna kulała od dziecka. Stosunki między oświecanymi a prostaczkami zagmatwały się i utraciły naturalność, nie bardzo było wiadomo kto od kogo ma się uczyć, góra od dołu czy dół od góry. Egzaltowana miłość do ludu, jaką zapłonęli romantycy, dopełniła się rychło nienawiścią do t�