Opera na Zamku w Szczecinie przeprowadziła pierwsze w tym sezonie artystycznym warsztaty dla nauczycieli „Opera z klasą”. Pilotażowy projekt skierowany jest do nauczycieli i uczniów szkół średnich z województwa zachodniopomorskiego, ze szczególnym uwzględnieniem miejscowości o utrudnionym dostępie do kultury.

fot. mat. teatru

Podczas warsztatów chętni nauczyciele z całego regionu mogli dowiedzieć się, czym jest teatr muzyczny, jakie są jego najważniejsze gatunki i ich specyfika, poznać historię i genezę teatru muzycznego i teatru tańca, genezę opery (dramma per musica, związki z filozofią renesansu, pierwsi kompozytorzy, funkcja baletu, rola opery w życiu społecznym), poznać kluczowe pojęcia: libretto, partytura, orkiestra, chór, rodzaje głosów solowych, aria, recytatyw, dramaturgia muzyczna i teatralna, inscenizacja itp., zaznajomić się z zarysem historycznym z perspektywy epok literackich i historycznych (proces przemian w obrębie poszczególnych elementów teatru muzycznego, najważniejsi kompozytorzy i ich dzieła), ale także nauczyć się, jak wprowadzać elementy muzyki klasycznej na swoich lekcjach, jak rozmawiać z uczniami o teatrze muzycznym i baletowym, czym jest opera i balet w popkulturze, jak w ogóle mówić o muzyce. Projekt obejmuje również poznanie teatru od kulis, prezentację fragmentów spektakli i praktyczne ćwiczenia – tworzenie scenariuszy lekcji czy przegląd różnych metod i narzędzi dydaktycznych wspomagających prowadzenie lekcji na temat teatru muzycznego.

Nauczyciel powinien być przygotowywany do poprowadzenia zajęć z uczniami, uczenia młodzieży obcowania z kulturą wysoką, słuchania muzyki klasycznej i w ten sposób „zdjęcia opery z piedestału elitarności”, by stała się bliższa i bardziej zrozumiała dla młodych ludzi – mówiła prowadząca szkolenie Justyna Rudnicka, doświadczona muzykolog i pedagog.

13 października – po wprowadzeniu uczniów w temat sztuki operowej i tanecznej – nauczyciele przyjadą z nimi na najnowszy balet Opery na Zamku „Mały Książę” w choreografii Lucyny Zwolińskiej. W ten sposób teatr zyskuje młodego, ale już świadomego widza.

To kolejny projekt edukacyjny Opery na Zamku w Szczecinie. Najnowszym programem, rozpoczętym we wrześniu 2022 roku, jest program „Spotkania z operą” – warsztaty dotyczące życia i twórczości Stanisława Moniuszki – nowatorska propozycja dla osób starszych i wykluczonych: podopiecznych ośrodków pomocy społecznej, ośrodków kultury, a także studentów uniwersytetów III wieku z obszarów zagrożonych marginalizacją i wykluczeniem kulturowym z terenu województwa zachodniopomorskiego.

Podczas ostatnich lat teatr zrealizował wiele programów, mających na celu upowszechnienie kultury wysokiej wśród dzieci, młodzieży, osób z dalszych części regionu czy słabosłyszących i słabowidzących. Podstawowym celem projektów edukacyjnych jest ułatwienie dostępu do kultury i niwelowanie barier przez bliski kontakt ze sztuką operową oraz popularyzacja opery, dziedzictwa kultury: pokazanie teatru od kulis, zapoznanie z procesem powstawania spektakli od koncepcji po realizację, przybliżenie historii, także w formie zwiedzania teatru. Projekty zakładają aktywny udział uczestników w zabawach, które przybliżą im ofertę kulturalną teatru operowego i pomogą zintegrować się z artystami.

Opis zrealizowanych projektów edukacyjnych:

Tajemniczy Świat Opery

Podczas wędrówki po operze dzieci dowiadują się jak funkcjonuje teatr od kulis, poznają tajniki i ciekawostki dotyczące sceny i widowni. Wspólnie z animatorami rozmawiają o terminach i zawodach związanych z operą, poznają rodzaje głosów oraz oglądają film z charakteryzacji postaci i montażu scenografii na scenie. Biorą udział w małej lekcji savoir vivre i dowiadują się, jak należy zachować się w operze. Na koniec warsztatów uczestnicy mogą przymierzyć kostiumy.

Warsztaty „Bliżej Opery”, cykl I i II – adresowane do dzieci i młodzieży warsztaty w naszym regionie

Warsztaty w 2019 i 2020 roku. Ich celem było zapoznanie młodej publiczności z operą. Animatorzy wraz z elementami scenografii, kostiumami i sprzętem do projekcji odwiedzili szkoły i ośrodki kultury. Dzięki multimediom uczestnicy dowiedzieli się, jak wygląda i funkcjonuje teatr od kulis. Podążając za narratorem filmu, dzieci zaglądały m.in. na scenę, do pracowni krawieckiej, sali prób orkiestry, baletu i chóru oraz kabiny realizatorów. Podczas zajęć poznały pojęcia i zawody związane z operą. Warsztaty „Bliżej opery” dofinansowało MKiDN oraz Urząd Marszałkowski.

„Cztery pory roku” – spektakl interaktywny dla dzieci od 1. roku życia

Bawiące się przy dźwiękach muzyki dzieci odnajdują w niej idealny język opisywania świata oraz siebie. Motywem przewodnim spektaklu jest cykl czterech koncertów skrzypcowych Antonia Vivaldiego, granych na żywo. Rodzice i opiekunowie także biorą udział w spektaklu i razem z dziećmi podróżują w głąb muzycznego świata.

„Roztańczony OPERAnek” – cykl interaktywnych warsztatów

Podczas warsztatów dzieci poznawały gatunki tańca, słuchały opowieści o tańcu, fragmenty najsłynniejszych baletów klasycznych, a także formy tańca towarzyskiego na przestrzeni wieków, poznawały pantomimę i street dance oraz inne oryginalne formy taneczne i ich stylizacje sceniczne.

OPERAcja Student – cykl dedykowany studentom

W ramach OPERAcji Student rozpoczętej w 2014 roku prezentujemy najciekawsze spektakle. Staramy się przybliżyć wszystkie gatunki, jakie prezentujemy na naszej scenie organizując ciekawą prelekcję do spektaklu w wykonaniu twórców i spotkanie z artystami oraz realizatorami. Za okazaniem legitymacji studenckiej bilety na wydarzenie dostępne są w cenie specjalnej, z której skorzystać może również osoba towarzysząca.

OPERApress

Poruszane na panelach OPERApress tematy związane są z premierami, ale nie dotyczą wprost i jedynie nowego tytułu na afiszu. Zamysłem jest prowadzenie dialogu nie tylko poprzez wypowiedź sceniczną, ale również poprzez organizację dyskusji. Służą zgłębieniu tematu, którego dany tytuł dotyka. Tematyka spektaklu i jego artystyczny wyraz mają być punktem wyjścia do rozmów z udziałem twórców, ale też krytyków, czy naukowców.

Wprowadzenia filmowe przed spektaklami

Od 2016 roku przed spektaklami operowymi emitowane są 15-minutowe projekcje będące wprowadzeniem do spektaklu. O kompozytorze, historii dzieła, jego dawnych realizacjach opowiada dziennikarz PR 2 Aleksander Laskowski. Film zawiera również rozmaite ciekawostki, grafiki i fragmenty muzyczne związane ze spektaklem.

Warsztaty "Poczuj Operę" – warsztaty o teatrze operowym dla osób słabowidzących i słabosłyszących
Celem była edukacja artystyczna przy jednoczesnym stymulowaniu do działań artystycznych, twórczego aktywizowania do tej pory wykluczonych z odbioru opery środowisk. Cykl warsztatów rozpoczął się w 2018 roku. Każdy składał się z części teoretycznej i praktycznej. Na warsztaty zapraszaliśmy artystów współpracujących z Operą na Zamku, urozmaicaliśmy je muzyką na żywo i zwiedzaniem budynku teatru. Finałem był udział grup słabowidzących i słabosłyszących w spektaklu operowym w 2019 roku – za pomocą pętli indukcyjnej osoby słabosłyszące mogły obejrzeć spektakl z dźwiękiem cyfrowo wzmocnionym w słuchawkach, a słabowidzące usłyszały audiodeskrypcję spektaklu czytaną na żywo przez lektora. Efekty półrocznej pracy można było zobaczyć też na wystawie. Projekt został dofinansowany przez MKiDN. Warsztaty zdobyły III miejsce w konkursie IDOL 2019 fundacji „ Szansa dla niewidomych” w kategorii „placówki kultury”.

Turniej „Moniuszk-O!” dla dzieci

Turniej dla dzieci odbył się w 2019 roku z okazji 200. rocznicy urodzin Stanisława Moniuszki i adresowany był do dzieci w wieku 10–13 lat. „Moniuszk-O!” to gra karciana, która opiera się na umiejętnościach spostrzegawczych uczestników. Składała się ze specjalnie przygotowanych kart z muzycznymi symbolami. Na odwrocie każdej z kart znalazły się także ciekawostki o S. Moniuszce i Operze na Zamku. Najlepsi otrzymali wartościowe nagrody ufundowane przez Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego.

Zwiedzanie Opery na Zamku

Trasa wędrówki prowadzi od foyer, przez znajdującą się w Skrzydle Południowym Galerię O. z odtworzonym renesansowym sklepieniem, kryjące się w podziemiach zabytkowe fundamenty Zamku Książąt Pomorskich, salę kominkową, salę główną z nowoczesną sceną i widownią, salę kameralną, taras z widokiem na dziedziniec zamkowy, salę prób baletu aż do kulminacyjnego punktu, jakim bez wątpienia jest znajdująca się w Wieży Więziennej komnata z najstarszą polichromią w regionie. Spacer wzbogacany jest ciekawymi opowieściami przewodnika związanymi z historią zamku oraz życiem opery.

Chór amatorski przy Operze na Zamku

Rok 2017, jubileuszowy dla szczecińskiej sceny muzycznej, zaowocował wieloma wspaniałymi wydarzeniami artystycznymi, których uwieńczeniem było megawidowisko „Pajace” R. Leoncavalla z udziałem 150-osobowego tzw. chóru miejskiego, składającego się z osób wyłonionych podczas castingu. Chór amatorski powstał z inicjatywy Małgorzaty Bornowskiej – chórmistrza Opery na Zamku w Szczecinie. Daje możliwość rozwoju wokalnego wszystkim miłośnikom sztuki chóralnej bez względu na wiek czy muzyczne wykształcenie. Chórzyści objęci są systematycznym kształceniem wokalnym. Zespół realizuje zarówno samodzielne projekty koncertowe i warsztatowe, jak również wspomaga niektóre przedsięwzięcia operowe. Zrealizowane przykładowe koncerty: Koncert muzyki polskiej w Bazylice w Szczecinie, „700 głosów na 100 lat niepodległości” – wspólne śpiewanie wraz z chórem Opery i publicznością, Koncert z okazji rocznicy 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości w kościele pw. św. M. Biskupa w Szczecinie i w Dobrej Nowogardzkiej czy wykonanie „Ody do radości” na przejściu granicznym w Kołbaskowie z okazji 15-lecia wejścia Polski do Unii Europejskiej i występ w ramach obchodów 200. rocznicy urodzin Stanisława Moniuszki na Jasnych Błoniach w Szczecinie.

Chór dziecięcy przy Operze na Zamku

Od 2017 r. przy Operze na Zamku funkcjonuje chór dziecięcy, który tworzą dzieci w wieku 7-12 lat. Młodzi chórzyści uczestniczą w cotygodniowych warsztatach chóralnych i ruchowych (ruch sceniczny, taniec, zajęcia z wiedzy o teatrze) prowadzonych przez instruktorów związanych z operą: Katarzyną Berowską, która w 2017 roku przygotowała chór dziecięcy do premiery „Pajaców” i była instruktorem chóru dziecięcego opery w sezonach 2017/2018, 2018/2019 oraz Monikę Marszałek, tancerkę baletową. Podczas zajęć młodzi adepci rozwijają umiejętności wokalne i ruchowe i aktywnie uczestniczą w procesie przygotowań do spektakli. Występują w przedstawieniach u boku artystów Opery.