Życie ludzkie jest nieutannym wyborem, procesem rozróżniania i poddawnia zjawisk wielorakim kwalifikacjom. Codziennie stajemy przed dylematami, przyjmujemy coś lub odrzucamy spełniając warunek rozumności. Rzeczywistość nie skąpi nam również okazji do znalezienia się na rozstajach - w obliczu konieczności dokonania wyboru zasadniczego. Okoliczności towarzyszące takim wydarzeniom wydobywają z nas pełnię heroizmu, ujawniają moc odwagi i głęboką wiarę, lecz w równym stopniu obnażają ludzkie tchórzostwo i mnoralną nędzę. Przypadkowy splot wydarzeń kreuje współczesnych Sokratesów, wskazuje palcem Piłatów. "Mistrz i Małgorzata" jest krzywym zwierciadłem czasów, kiedy piłatyzm spowszedniał i stał się normą zachowań ludzkich. W otaczającej go rzeczywistości znalazł Bułhatyow motywacje dla postaw moralnych swoich, bohaterów. Reprezentują oni wszakże przypadki szczególne moralnego schorzenia, pisarza zaś interesował bardziej zespół objaw�