Wydarzenia historyczne - rabacja galicyjska w lutym 1846 roku, antyfeudalny ruch chłopski - posłużyły Żeromskiemu jako tło realistyczne do konfrontacji dwóch postaw na płaszczyźnie klasowej: groźnej siły, podsycanej nienawiścią, jaką uosabia przywódca buntu chłopskiego Jakub Szela - i świadomego patriotyzmu dążącego przede wszystkim do wyzwolenia całego narodu spod ucisku austriackiego, jaki reprezentuje przybywający jako emisariusz, żeby stanąć na czele powstania, Hubert Olbromski. Postać Szeli, krwista, bryłowata utrwaliła się w pamięci mojego pokolenia taka jak uwiecznił ją Bruno Jasieński w swym poemacie "Słowo o Jakubie Szeli". Nie tu jest miejsce na porównanie literackiego ujęcia tej postaci przez poetę z jednej strony, dramatopisarza z drugiej. Jedno wszakże łączyło obu tych pisarzy: pragnienie ukazania w całej pełni nabrzmiałego konfliktu - krzywdy chłopskiej i buntu przeciwko sprawcom tych krzywd: panom, magnatom ziemskim. Histor