W ogólnym kontekście sądów, wypowiadanych w ostatnich latach o Wyspiańskim jako o poecie reprezentującym wsteczną ideologię, "Wyzwolenie" doczekało się sławy jednego z utworów najbardziej reakcyjnych. Kazimierz Wyka, wspominając o tym dramacie marginesowo w swoim szkicu "Legenda i prawda "Wesela"", nie ma wątpliwości co do inteligencko-nacjonalistycznego adresu dzieła, a rozmowy Konrada z Maskami "i te jego wypowiedzi, które poeta wyraźnie aprobuje", uważa za przejęte z "Myśli nowoczesnego Polaka" Romana Dmowskiego. Widzi też w tym dramacie "apel do ponadklasowej misji inteligenta". Aniela Łempicka w swojej książce o "Weselu" idzie torem tych samych dociekań, a wnioski swoje zamyka jeszcze dobitniejszą konkluzją: ""Wyzwolenie" było przyznaniem się do klęski, jeżeli chodzi o program niepodległościowy. Drogi do wolności Konrad nie znalazł, została ona przed nim zamknięta. W braku programu walki o wolność musiał wystarczyć akt wiary, proroctwo wie
Tytuł oryginalny
Propozycje do "Wyzwolenia"
Źródło:
Materiał nadesłany
Życie Literackie nr 49