"DZIADY" Mickiewicza mają już swoją obszerną i barwną kronikę teatralną. Epic­kimi bohaterami jej są wielcy insceniza­torzy, wybitni scenografowie oraz sławni odtwórcy głównych ról. Znamy mnóstwo szczegółów ze scenicznego żywota Gu­stawa, Guślarza, Konrada i Księdza Pio­tra. Wiadomości ciekawe przeplatają się jednak z błahostkami. Anegdota często gęsto przygłusza interesujące konkrety. Chronologia panuje nad zagadnieniami. Daty i fakty nie organizują całości wyż­szego rzędu. Nie widzimy związków mię­dzy wydarzeniami. Ustawione płasko, na płaszczyźnie obok siebie, bez hierarchii czyli oceny, nie tworzą one historycznej perspektywy. Nie wyjaśniają sensu tego, co się działo z Mickiewiczowskim dzie­łem na polskich scenach. Jednym słowem, typowa kronika... Ten stan rzeczy nie służył ani Mickie­wiczowi, ani teatrowi, ani publiczności. Odbiorcom zawsze trochę groził roman­tyczny tradycjonalizm. Jego naturalną ostoją była histori