Powieść Jerzego Andrzejewskiego pod tym tytułem, na­pisana na przełomie 1946/1947 roku, jest jednym z niewielu współczesnych dzieł literac­kich, do którego, mimo upły­wu czasu, czytelnicy chętnie powracają. Jej bohater - Maciek Chełmicki - prze­trwał w naszej pamięci dzię­ki niezapomnianej interpre­tacji aktorskiej Zbigniewa Cybulskiego, w wersji filmo­wej "Popiołu i diamentu". Zygmunt Hübner podjął się odważnie reżyserii telewi­zyjnej dzieła, które przez swoje wejście do klasyki, jak i ze względu na głośną ekranizację Wajdy, niesie niebezpieczeństwo porównań, tak z powieścią, jak i z filmem. Jednak ta adaptacja i sama forma spekta­klu, nie mogą być przyczynkiem do porównań z filmem Wajdy ani w warstwie treściowej, ani wizualnej. Jest po prostu bliższa powieści. Decydującym elementem jest dialog, którego temat - mówiąc zwięźle - stanowi kształtowanie się postaw w początkach państwa ludo­wego. Choć "Popiół i diament" nale�