Sztuka pokazuje wydarzenia dobrze wszystkim znane. Najpierw utworzenie w Petersburgu konfederacji, której manifest proklamo­wano 14 maja 1792 w pogranicznej Targowicy, pierwszej zajętej miej­scowości na terytorium Rzeczypospolitej; potem naciski na króla w Warszawie w celu zwołania sejmu, przygotowania do tego sejmu, a wreszcie sejm w Grodnie, stwarzający podstawy prawne drugiego rozbioru Polski. Przy tej okazji przypomniano jednak widzom pewne elementy sytuacji, o których nie zawsze się pamięta. Sejm rozbiorowy z r. 1773 ustanowił prawa kardynalne, utrzymujące niezmienność ustroju, a ich gwarantką została Katarzyna II; mniemano, że jej potę­ga zapewnia również nienaruszalność granic i stąd tytuł nadawany Imperatorowej przez jej polskich zwolenników: Najmiłościwsza Opie­kunka i Gwarantka nasza. Wprowadzenie Konstytucji 3 Maja naruszyło ustrój, wywołując egzekucję gwarancji skoro tylko pozwoliła na to sytuacja międzyna­rodowa - z tym jednak, że re