W repertuarze teatrów roku bieżącego "Emigranci" Sławomira Mrożka należą do tych sztuk, które budzą zainteresowanie i zasługują na uwagę. Napisana przed dwoma laty, została wystawiona w kilku teatrach zagranicznych, by obecnie trafić także do naszej widowni: gra się "Emigrantów" w Gorzowie i Katowicach, w Sopocie i w Warszawie; nie wyliczę zresztą wszystkich premier.

Z punktu widzenia rzemiosła sztuka stanowi nowość w dorobku Mrożka. Bodaj po raz pierwszy pojawiają się u niego - jak w dawnej, "dobrze skrojonej" dramaturgii - realni, pełnowymiarowi ludzie. Każdemu z nich możemy dopisać w miarą szczegółowy życiorys wraz z ankietą personalną. Wiemy więc, kim jest ten młody intelektualista, co to nic sensownego nie stworzył i nigdy nie stworzy, ale idzie na emigrację, bo ma nadzieję, że może "gdzie indziej" niewdzięczny świat jednak bardziej przystosuje się do jego z góry o świecie powziętych wyobrażeń. Wiemy też, kim jest ów ciężko pracujący pół-proletariusz, pół-drobnomieszczuch, ufny, iż "gdzie indziej" szybciej, niż u siebie, można się dopracować dóbr materialnych, symboli zamożności i prestiżu. Dla obu emigracja jest kategorią quasi-wolności: jeden chce się pozbyć będącego jego niewolą wspomnienia biedy, której zaznali ojciec i dziad, drugi pragnie umocnić się o pewność, iż to, czego no