Latem 1911 r. blisko pięćdziesięcioletni Salomon Rapoport, etnograf i pisarz znany jako Szymon An-ski, stanął na czele ekspedycji, która na rozległych obszarach Podola i Wołynia gromadziła niepowtarzalny folklor tamtejszych żydowskich społeczności. Niepowtarzalny, bo ściśle związany z chasydyzmem, mistycznym ru­chem religijnym, którego kolebką w pierwszej połowie XVIII w. były te właśnie ziemie. W Jarmolińcach na Podolu An-ski zatrzymał się w do­mu zamożnego chasyda, którego piękna siedemnasto­letnia córka przykuła jego uwagę: "smukła, o pociągłej, bladej twarzy i ciemnośliwkowych oczach. Bardzo skromna, oczy opuszczone, zamyślona". Urok młodej dziewczyny, relacja jej ojca o bliskim bogatym zamążpójściu i słyszane zewsząd chasydzkie opowieści o nadprzyrodzonych zjawiskach zrodziły pomysł "Dybu­ka", wedle słów autora, "realistycznej sztuki o mistycz­nych ludziach". Utwór powstawał wolno, ewoluując od folklorystycznej dramatyzacji