Pan Jowialski: czy jest to nie­frasobliwa komedia, czy jedna z najboleśniejszych kart naszej literatury narodowej, czy obraz szczęśliwego, beztroskiego życia polskiego dworu, czy "dokument marazmu i upadku w jakim zna­lazło się nasze społeczeństwo po upadku powstania listopadowe­go"? Takie odmienne sądy wypo­wiadano o tym arcytworze sceni­cznym znakomitego komediopisa­rza. Pamiętamy spór o znaczenie "Pana Jowialskiego" jaki wybuchł pomiędzy profesorem E. Kucharskim a Boyem. Brzmiały w nim również echa dawnego sporu Fredry z Sewerynem Goszczyńskim, który zarzucił autorowi ,,Pana Jowialskiego" trzyma­nie się kurczowo obcych wzorów, a pomijanie sprawy narodowej. Takie boje toczyli uczeni, krytycy, publicyści, a "Pan Jowialski" błyszczał wciąż na scenach polskich jako jeden z najpiękniejszych utworów Aleksandra Fred­ry, bawił i śmieszył, przemawiając do wyobraźni widzów bezpo­średnim humorem, facecjami Jo­wialskiego, jego bajkami i całą galer