Wer lacht hier, hat gelacht? Hier hat sich's ausgelacht. Wer hier lacht, macht Verdacht, dass er aus Grlinden lacht. (Gunter Grass, Kinderlied) Niepowstrzymaną karierę Artura Ui nazwał Brecht "parabolą, napisaną w celu obalenia istniejącego powszechnie szacunku wobec wielkich morderców". Przedmiotem paraboli jest zdarzenie historyczne; dojście Hitlera do władzy. Zdarzenie to ocenia Brecht z perspektywy roku 1941. Ma przed oczami pierwszą fazę światowego pochodu faszyzmu. Zjawisko, które pragnie zaklasyfikować, jest w rozwoju i nie osiągnęło jeszcze kulminanty, Hitler ma za sobą kampanię polską i francuską, atakuje Jugosławię i Grecję, ale nie wystąpił jeszcze przeciw Związkowi Radzieckiemu. Brecht od ośmiu lat jest emigrantem politycznym, którego Hitler wygnał z kraju i którego niebawem wygna z Europy. Jest zaangażowany w hitleryzm własnym negatywnym doświadczeniem jako pisarz i jako komunista. Oczekujemy, że parabola jego będzie miała moc
Tytuł oryginalny
Pan H. jako gangster
Źródło:
Materiał nadesłany
Nowa Kultura nr 4