Znów widzowie Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie usłyszą: „Ciemno wszędzie, głucho wszędzie, co to będzie, co to będzie”. Inscenizacji „Dziadów części II” podjął się Węgier Zoltán Balázs.

Olsztyńska publiczność poznała spektakle tego reżysera dzięki ubiegłorocznemu festiwalowi Via Carpatia, gdzie gościł prowadzony przez niego Teatr Maladype z Budapesztu. Pokazywał wówczas „Sierpień" (oparty na prozie Brunona Schulza) oraz w wersji wideo „Yvonne" (inspirowaną „Iwoną, księżniczką Burgunda" Witolda Gombrowicza). Zna więc on bardzo dobrze polską literaturę.

Jak odczytał dramat Adama Mickiewicza? Z zapowiedzi spektaklu wynika, że Balázs świadomie oderwie „Dziady" od tradycji oraz mesjanistycznego mitu. I zdecyduje się skupić na pokazaniu obrzędowej części dzieła. W plastyczno-muzycznej wizji szuka źródeł teatralności „Dziadów" oraz przyczyn rozpadu relacji żywych z umarłymi. Próbuje odkryć, co łączy Europejczyków – z przodkami, bliskimi i dalekimi.

– Odkrywając dla siebie i dla nas „Dziady", zestawia je z twórczością najważniejszych węgierskich poetów XIX wieku Józsefem Katoną i Mihálym Vörösmartym, porównując ich do Mickiewicza i Juliusza Słowackiego – czytamy.

Via Carpatia

Premiera tego spektaklu zaplanowana jest na czwartek, a w sobotę będzie także pierwszą propozycją w ramach drugiej edycji Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego „Via Carpatia". Tym samym widzowie znów będą mogli zobaczyć wybrane teatry z Europy Środkowo-Wschodniej w ramach tego projektu.

– Nie po to, by sprawdzać, co „się nosi" na scenach Pragi, Budapesztu, Bratysławy czy Wilna, ale żeby wyczuć, czym żyją nasi przyjaciele – tłumaczą ideę organizatorzy. – Zbadać, ile nas łączy, a ile dzieli, czy w spektaklach powstających dziś w naszej części kontynentu można wyczuć ten sam mocno bijący puls współczesności.

Przed rokiem przegląd zorganizowano w dobie trwającej pandemii i wciąż obowiązujących obostrzeń. Obecna edycja odbywać się będzie niejako w cieniu trwającej w Ukrainie wojny. I choć festiwalowe przedstawienia nie odnoszą się bezpośrednio do obecnej sytuacji, to zapewne wielu oglądać będzie spektakle w takim kontekście.

Miejsce: Teatr im. S. Jaracza w Olsztynie (ul. 1 Maja 4, Scena Duża), premiera 6 października, godz. 19. Wstęp od 25 zł (ulgowe) do 50 zł (lepsze miejsca).