O "PANU TADEUSZU" - książce budującej. Za co powinniśmy kochać "Pana Tade­usza"? - kiedyś pod takimi tytułami wydawano rozprawy literacko-dydaktyczne, zaś nadto arcypoemat Mickiewicza doczekał się setek czy nawet tysięcy mo­nografii i przyczynków o każdej, bodaj najdrob­niejszej kwestii, których epopeja narodowa za­wiera co niemiara, niemal w każdym swym wier­szu. Z paru słów, z jednego obrazu poetyckie­go, w którym autor nazwał skrzydła bocianie "białym sztandarem wiosny" (choć bociany mają skrzydła czarne), Stanisław Witkiewicz wywiódł głośne ongi studium o świadomej metodzie ar­tystycznej Mickiewicza. Działo się to w czasach, gdy wprawdzie "Pana Tadeusza" uznano za własność całego już na­rodu, ale bądź czytano go w latach niewoli tajemnie, w stosunkowo niewielkich nakładach, niekiedy po prostu przemycanych przez kordony graniczne, bądź po odzyskaniu niepodległości został obowiązkowo wkuwaną lekturą szkolną, do której mało k