Na nową polską operę czeka­liśmy od dawna. Czekaliśmy z cierpliwością, wiedząc, że wiel­kie wyrosłe z nowych pojęć o sztuce dzieło, nie może po­wstać nagle, nie przygotowane mniejszymi formami, jak kan­taty, oratoria, pieśni masowe, pisane przede wszystkim przez tych kompozytorów, którzy pra­gną przystąpić do pracy nad operą. Zapotrzebowanie zaś na operę i gatunki jej pokrewne jest bardzo wielkie w naszym społeczeństwie. Z trzech powojennych oper polskich (reszta znajduje się na warsztatach kompozytor­skich) pierwsza została wysta­wiona opera Tadeusza Szeligowskiego do libretta Romana Bradstaettera pt. "Bunt żaków". Jest to epickie widowisko operowe, którego bohater jest zbiorowy: biedna krakowska społeczność studencka z XVI stulecia. Bunt żaków, który opisuje w swym libretto Roman Brandstaetter, wyprzedził o sto lat powstanie chłopskie Kostki Napierskiego, był prote­stem przeciw przemocy moż­nych - i to protestem nad wy­raz mocnym i