KIEDY dwudziestoletni aplikant księcia ministra Lubeckiego Juliusz Słowacki w chwilach wolnych od nudnych biurowych zajęć napisał drugie już (po "Mindowem") "Drama historyczne", do którego na bohaterkę obrał nieszczęśliwą królową Szkocji Marię, przyświecały mu różne wzory literackie . Nieuznawane przez gładkich pseudoklasyków dramy "rozwichrzonego", jak wówczas mawiano Szekspira, ponura namiętność zbrodniczych bohaterów Schillera i posępne postacie byronowskich samotników "z piętnem zbrodni na pobladłym czole". Z tych wszystkich reminiscencji i z niepowszedniego talentu młodziutkiego autora naradziła się "Maria Stuart", utwór sceniczny, który wystawienia w teatrze doczekał się dopiero w przeszło 30 lat od chwili napisania, a w kilkanaście lat po przedwczesnej śmierci autora. Gdyby jeden z wzorów przyświecających młodemu wyznawcy nowego prądu literackiego, zwanego romantyz­mem, Szekspir napisał sztukę o Marii Stuart, byłaby to dla jego