Festiwal Re:tradycja – Jarmark Jagielloński odbędzie się już w przyszłym tygodniu (23–25 sierpnia, Lublin)! To 18. edycja wydarzenia, podczas którego na Starym Mieście będzie można spotkać mistrzów i mistrzynie rzemiosła, wziąć udział w inspirujących warsztatach, obejrzeć ciekawe wystawy, posłuchać wyjątkowych koncertów czy wybrać się na interesujący spektakl i spotkanie. Podczas tegorocznej edycji Festiwalu organizatorzy wychodzą z propozycją dla osób posługujących się Polskim Językiem Migowym. Na stronie retradycja.eu można skorzystać ze specjalnych filtrów, które wyszukają wydarzenia przystosowane dla osób głuchych. Dodatkowo osoby komunikujące się w PJM będą miały możliwość skorzystania z pomocy przewodników podczas spacerów po Jarmarku Jagiellońskim.
fot. mat. organizatora
– Podczas tegorocznego Festiwalu Re:tradycja – Jarmark Jagielloński wybrane punkty programu będą tłumaczone na Polski Język Migowy (PJM). To dla nas ważny krok w kierunku tworzenia bardziej dostępnego i inkluzywnego wydarzenia, tak by również osoby głuche odnalazły propozycję programowe, w których mogą wziąć pełniejszy udział – opowiada Karolina Waszczuk, dyrektorka Festiwalu.
W tym roku Lublin odwiedzi około 120 rzemieślników i rzemieślniczek z Polski, Ukrainy, Czech, Litwy, Węgier, Rumunii, a nawet Indii. Trwające trzy dni (23–25 sierpnia) targi sztuki ludowej i tradycyjnego rzemiosła pozwolą poznać dziedzictwo wielu różnorodnych regionów. Nie zabraknie tradycyjnego tkactwa, pisanek, kwiatów z bibuły, pająków i innych ozdób ze słomy, zabawek, plecionkarstwa czy ceramiki i rzeźby. W tym roku po raz pierwszy osoby głuche będą mogły skorzystać z pomocy tłumacza PJM i wraz z nimi odwiedzić twórców oraz twórczynie ludowe, zapytać o ich pracę, rodzinne tradycje i skorzystać z okazji do nabycia unikatowych wyrobów.
Podczas tegorocznej edycji wydarzenia publiczność będzie miała także okazję zobaczyć dwa spektakle Teatru Łątek tłumaczone na PJM.
„Matecznik” to podróż do miejsc, krajobrazów, okoliczności i historii z Podlasia, których już w większości nie ma. Spektakl jest inspirowany wydanym w 1984 r. albumem fotograficznym Wiktora Wołkowa pt. „Wołkow”. Pracowało nad nim trzech wybitnych podlaskich twórców: Wiktor Wołkow, Edward Redliński i Andrzej Strumiłło. Na bazie tej książki powstał autorski spektakl Krzysztofa Zemły.
– Czas zawirował. Niepostrzeżenie z naszego krajobrazu zniknęły stogi siana, snopki zboża, płoty zrobione z drewnianych żerdzi, wozy z sianem. Ławki przed posesjami, na których siadali miejscowi, patrzyli na świat i starali się go zrozumieć, są już w większości puste. A może wszystko to jest… tylko inaczej. Dziś również, tak jak kiedyś, wystarczy może się zatrzymać, usiąść. Rozejrzeć się wokół siebie, dostrzec otaczającą przestrzeń i piękno. Wejść z naturą i kulturą w dialog o tym, co nieprzemijalne – opowiada Krzysztof Zemło z Teatru Łątek.
„Pieśń Rzeki” to z kolei spektakl inspirowany polskimi balladami ludowymi.
– Na ich bazie artyści stworzyli teatrodyski – inscenizacje pieśni realizowane w różnych technikach teatru cieni i światła. Ułożyły się one w opowieść – teatralną balladę o miłości i śmierci. Ważnym był dobór utworów. Elementem wspólnym dla nich wszystkich był motyw rzeki, wody, cieczy. Miłość jest bowiem nurtem, który nas porywa, czy tego chcemy czy nie, i nie wiadomo, gdzie nas zaniesie – opowiada Krzysztof Zemło.
W programie Festiwalu Re:tradycja – Jarmark Jagielloński znajdziemy wydarzenia, w których można uczestniczyć bez potrzeby korzystania ze zmysłu słuchu. Osobom, które chciałaby zgłębić historię dawnego wiejskiego życia, organizatorzy polecają plenerową wystawę fotografii Franciszka Lepicha z Oleszki – „Sąsiedzi. Od narodzin aż po śmierć.” To zbiór portretów mieszkańców Oleszki, Jasionej i Żyrowej, wsi położonych w powiecie krapkowickim, w pobliżu Góry św. Anny na Śląsku Opolskim. Autorskie fotografie o wysokiej wartości artystycznej są przede wszystkim cennym źródłem informacji o dawnym wiejskim życiu na Śląsku Opolskim.
Franciszek Lepich – fotograf amator, z zawodu kołodziej i stolarz, przez całe swoje dorosłe życie fotografował miejscową ludność. Robił zdjęcia swoim sąsiadom. Lepich, nie mając żadnego z góry założonego planu, fotografował przedstawicieli różnych grup społecznych i zawodowych – w typowych strojach, z charakterystycznymi atrybutami, w ich codziennym otoczeniu, najczęściej w miejscu zamieszkania, czasem na neutralnym tle, a także na tle obiektów architektury i nierzadko w miejscu pracy. Fotografował ludzi w różnym wieku – od niemowlęcego po podeszły; zarówno mężczyzn, jak i kobiety. Dzięki temu stworzył zbiorowy, wielopokoleniowy obraz wiejskiej społeczności Oleszki i jej okolic.
Wystawa nie jest jedynym punktem programu, który przybliży publiczności postać Franciszka Lepicha z Oleszki. W piątkowy wieczór (23 sierpnia) organizatorzy zapraszają na spotkanie z kuratorką projektu poświęconego fotografowi i jego pracom – panią Magdaleną Górniak-Bardzik z Muzeum Wsi Opolskiej. Spotkanie będzie tłumaczone na Polski Język Migowy i połączone z projekcją filmu posiadającego napisy.
fot. mat. organizatora
Stowarzyszenie Twórców Ludowych w swojej Galerii przy ulicy Grodzkiej 14 prezentuje wystawę pt. Między światami – rzeźbiarskie narracje Bogumiły Leśniak, która stanowi podsumowanie czterdziestoletniej działalności twórczej Bogumiły Leśniak. Artystka urodzona w Suchej Beskidzkiej od najmłodszych lat miała do czynienia z rzemiosłem ludowym. Jej największą pasją jest rzeźba, ale sięga także po haft i malarstwo na szkle. Na ekspozycji będzie można zobaczyć różne grupy tematyczne pokazane w formie figur i płaskorzeźb: grające chóry anielskie, postacie świętych patronów (św. Józef, św. Florian, św. Franciszek), szopka bożonarodzeniowa oraz liczne przedstawienia maryjne (Matka Boża Fatimska, Ludźmierska, Kodeńska i in.). Osobną grupę tematyczną stanowią prace przygotowane w ramach stypendium twórczego Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi. Są to płaskorzeźby będące twórczą interpretacją zwyczajów i obrzędów od adwentu do zapustów, powstałe zarówno na podstawie obserwacji własnych artystki, jaki i źródeł etnograficznych.
Jak co roku w Bramie Krakowskiej będzie można podziwiać pająka nawiązującego do dawnych ozdób ludowych, którymi dekorowano izbę z okazji świąt. Tegoroczna instalacja stworzona przez Eweliną Kruszyńską inspirowana jest tradycyjnymi sitami, które na Lubelszczyźnie kojarzone są z Biłgorajem i jego okolicami. To tam przez wieki działali sitarze zaopatrujący w swoje wyroby nie tylko najbliższy region, ale i dalekie zakątki Europy. Jednym z mistrzów do dziś zajmujących się wyrobem sosnowych łubów, z których potem tworzy się sita, jest pan Tadeusz Małysza z Bukowej. To spod jego rąk wyszły obręcze i ostrużyny, które artystka skomponowała we współczesną instalację ozdabiającą Bramę Krakowską.
Polecamy również wybrać się na Podwórko Re:tradycji, gdzie będzie znajdować się przestrzeń gier i zabaw tradycyjnych. Na Błoniach pod Zamkiem można na przykład sprawdzić swoje umiejętności w przeciąganiu się na dębowej beczce, grze w kapsle czy w hacele. Uwaga! To strefa nie tylko dla dzieci!
Informacje praktyczneGodziny dyżurów tłumaczy PJM podczas Jarmarku Jagiellońskiego
Kiedy:
23 sierpnia (piątek), godz. 16.00–18.00
24 sierpnia (sobota), godz. 11.00–14.00
25 sierpnia (niedziela) 11.00–14.00
Gdzie: punkt informacyjny na placu Łokietka
Wstęp wolny.
Spektakl „Matecznik” | Teatr Łątek
Kiedy: 24 sierpnia, godz. 18.00
Gdzie: Warsztaty Kultury w Lublinie, ul. Grodzka 5a, sala widowiskowa – II piętro
Wstęp wolny.
Spektakl „Pieśń rzeki” | Teatr Łątek
Kiedy: 25 sierpnia, godz. 16.00
Gdzie: Warsztaty Kultury w Lublinie, ul. Grodzka 5a, sala widowiskowa – II piętro
Wstęp wolny.
Kino | Franciszek Lepich, fotograf z Oleszki | Projekcja filmu i spotkanie z kuratorką projektu, Magdaleną Górniak-Bardzik
Kiedy: 23 sierpnia 2024, godz. 18.00
Gdzie: Warsztaty Kultury w Lublinie, ul. Grodzka 5a, sala widowiskowa, II piętro
Wstęp wolny.
Wystawa „Sąsiedzi. Od narodzin aż po śmierć” Fotografie Franciszka Lepicha z Oleszki.
Kiedy: 5–30 sierpnia 2024
Gdzie: Zaułek Hartwigów, ul. Kowalska 3
Wystawa plenerowa, wstęp wolny.
Wystawa Między światami – rzeźbiarskie narracje Bogumiły Leśniak
Kiedy: 23–25 sierpnia 2024, godz. 09.00 – 18.00
Gdzie: Galeria Sztuki Ludowej, ul. Grodzka 14
Wstęp wolny.
Pająk – instalacja artystyczna Eweliny Kruszyńskiej
Kiedy: 23–25 sierpnia 2024
Gdzie: Brama Krakowska
Wstęp wolny, wystawa plenerowa.
Festiwal Re:tradycja – Jarmark Jagielloński
23–25 sierpnia 2024
Lublin – Stare Miasto, Błonia pod Zamkiem
Wstęp wolny
Patronat honorowy: Prezydent Miasta Lublin – Krzysztof Żuk, Narodowy Instytut Dziedzictwa
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Sponsor: Herbapol – Lublin S.A.
Partnerzy: Muzeum Narodowe w Lublinie, Ivan Honchar Museum, Muzeum Wsi Opolskiej, Ośrodek Praktyk Teatralnych Gardzienice, Dominikanie Lublin, Stowarzyszenie Twórców Ludowych, Fundacja Kultura Enter, Uniwersytet Marii Curie – Skłodowskiej w Lublinie
Patroni medialni: Polskie Radio Program II, Polskie Radio Dzieciom, Radiowe Centrum Kultury Ludowej, Gazeta Wyborcza, KulturaLudowa.pl, MuzykaTradycyjna.pl, Czas Dzieci, Kultura Enter, ONET