Już 13 września 85. sezon artystyczny w Narodowym Teatrze Dramatycznym w Wilnie otworzy premiera spektaklu „Quanta” polskiego reżysera Łukasza Twarkowskiego. Twórca, który rozpoczynał swoją karierę reżyserską na scenie LNTD, dzisiaj jest jednym z najbardziej rozchwytywanych za granicą polskich reżyserów. W spektaklu „Quanta" wraz z Joanną Bednarczyk – autorką sztuki, twórca zagłębia się w fizykę kwantową. Choreografię do spektaklu stworzył Paweł Sakowicz, za scenografię odpowiada – Fabien Lédé, za muzykę – Lubomir Grzelak, autorką kostiumów jest Svenja Gassen, a autorem projekcji video – Jakub Lech. Koproducentem jest Instytut Adama Mickiewicza.
fot. mat. teatru
Łukasz Twarkowski (ur. 1983) jest obecnie jednym z najbardziej rozpoznawalnych na świecie polskich twórców teatralnych. Jego spektakle pokazywane były na najważniejszych festiwalach i scenach Europy, tylko w ciągu ostatniego roku można było je zobaczyć w Paryżu, Hamburgu, Rydze, Wilnie, Atenach, Brnie i w Warszawie. W swoich multimedialnych realizacjach Tarkowski łączy teatr i sztuki wizualne. Istotnym elementem jego twórczości jest eksploracja możliwości i ograniczeń teatru jako medium i narzędzia komunikacji.
Instytut Adama Mickiewicza, promujący polską kulturę na scenie światowej, wspiera artystę już od kilku lat. Jak tłumaczy wicedyrektorka Instytutu, Olga Brzezińska: ,,Awangarda teatralna to ważna część polskiego dziedzictwa kulturalnego. Prace Łukasza Twarkowskiego, choć wchodzą w dyskusje z różnymi nurtami sztuk performatywnych, cechuje wysoki poziom nowatorstwa. Zaskakuje rozwiązaniami formalnymi, sposobem ujęcia tematyki, przesłaniem. Nie mam wątpliwości, że to sztuka na miarę naszych czasów i dlatego warto ją oglądać, dyskutować i wspierać. ‘’
Twórca współpracuje z Litewskim Narodowym Teatrem Dramatycznym nie po raz pierwszy. W 2017 r. pierwsza zagraniczna realizacja polskiego reżysera otworzyła78. sezon w Wileńskim teatrze. Spektakl zdobył wtedy aż cztery Złote Krzyże Sceniczne – najważniejsze litewskie nagrody teatralne. W 2020 r. w Wileńskim Klasterze Filmowym odbyła się premiera „Respubliki”, realizowanej przez reżysera z międzynarodowym zespołem. Był to drugi spektakl artysty, który powstał we współpracy z LNTD.
Tym razem reżyser skupia się na fizyce kwantowej i ponownie chce zaangażować wszystkie zmysły widzów: „Nie interesuje mnie to, co dzieje się na scenie, interesuje mnie to, co dzieje się w głowach widzów. Dlatego używamy hybrydowej metody teatralnej, łącząc różne środki – design dźwięku, muzykę, ścieramy granice między projekcjami wideo, kinem, grą na żywo i choreografią, aby stworzyć wyjątkowe doświadczenie, znaleźć wyjątkowy język, który nie będzie prezentował scenariusza, nie będzie opowiadał historii, ale będzie działał na płaszczyznach sensorycznych.”
W przedstawieniu „Quanta” widzowie zostaną przeniesieni do Szwajcarii okresu międzywojennego, gdzie w hotelu położonym w górach, w ciągu doby dzieją się bardzo dziwne rzeczy. Fizyczne właściwości przestrzeni i czasu zostają zakłócone. Zakłócenie udziela się również gościom hotelu – naukowcom zajmującym się fizyką kwantową, artystom i innym. Coś zaczyna zmieniać się w ich pamięci, postawach, emocjach, pragnieniach. Nikt nie rozumie, co się dzieje.
„Fizyka kwantowa jest bardzo interesująca, ponieważ wymaga abyś zaczął myśleć inaczej, żebyś zapomniał o wszystkim, co wiedziałeś o fizyce. Kiedy człowiek zaczyna myśleć o fizyce kwantowej, uważa, że jest ona po prostu niemożliwa, ponieważ opiera się na sprzecznościach, nie ma tu logiki. Niemniej jednak można odkryć, jaka jest piękna, ponieważ pozwala uwierzyć w wolną wolę. (…)” – mówi Łukasz Twarkowski.
Scenografię do spektaklu stworzył Fabien Lede. Autorem projekcji wideo jest Jakub Lech. Kostiumy zaprojektowała Svenja Gassen. Muzykę skomponował Lubomir Grzelak. Za reżyserię światła odpowiada Eugenijus Sabaliauskas, choreografię – Paweł Sakowicz. Sztukę Joanny Bednarczyk z języka polskiego na język litewski przetłumaczył Vyturys Jarutis.
W spektaklu wystąpią Vainius Sodeika, Nelė Savičenko, Rytis Saladžius, Airida Gintautaitė, Rasa Samuolytė, Algirdas Dainavičius, Martynas Nedzinskas, Gediminas Rimeika, Rimantė Valiukaitė, Arūnas Vozbutas, Aistė Zabotkaitė i Marius Čižauskas.
„Quanta” powstaje we współpracy z Onassis Culture Athens (jesienią planowane są również pokazy spektaklu w stolicy Grecji), a także z Międzynarodowym Festiwalem Teatralnym „Boska Komedia”, Teatrem De Singel w Antwerpii oraz Narodowym Teatrem w Brnie w Czechach. Wsparcie finansowe spektaklu zapewnił Instytut Adama Mickiewicza. Produkcję wspiera Ministerstwo Kultury Republiki Litewskiej. Partnerem spektaklu jest „NewError”.
Premiera spektaklu „Quanta” Litewskiego Narodowego Teatru Dramatycznego odbędzie się na Dużej Scenie 13 i 14 września 2024 r. W październiku spektakl będzie pokazywany w Atenach, w grudniu w Krakowie, a w lutym 2025 r. będzie ponownie grany w Wilnie.
Więcej informacji na stronie iam.pl oraz teatras.lt