ZMARŁY w r. 1930 w podeszłym wieku, znakomity pisarz czeski Alojzy Jirasek ma w literaturze swe­go kraju dwa określenia, łączące się z polską literaturą. Nazywają go "czeskim Kraszewskim", "czeskim Sienkiewiczem". W bardzo obfi­tej twórczości, jaką Jirasek po­zostawił, wyróżniają się bowiem je­go powieści historyczne, którymi - w czasach niewoli austriackiej - po­budzał uczucia narodowe Czechów. W powieściach tych - podobnie jak Kraszewski u nas - przedstawił dzieje narodu czeskiego w ciągu wie­ków, kładąc specjalny nacisk na wal­ki wolnościowe i ruchy wyzwoleńcze narodu. Poza powieściami, pisał Alojzy Jira­sek poezje, poematy, dramaty. W tym ostatnim dziale twórczości wielkiego pisarza wyróżniają się sztuki fanta­styczne, a przede wszystkim piękna, poetyczna i romantyczna "Latarnia". Pisząc utwór fantastyczny, w któ­rym występują postacie z baśni i klechd staroczeskich, nie zapominał Jirasek o realnym,