Prezydent Kirgistanu Sadyr Żaparow podpisał ustawę, która jeszcze bardziej niż dotychczas ma popularyzować liczący około pół miliona wersetów kirgiski epos „Manas” wpisany do Księgi rekordów Guinnessa jako najdłuższy na świecie – poinformowały kirgiskie media.

Epos „Manas” składa się z trzech części: „Manas”, „Semetej” i „Sejtek”, i jako taka trylogia wpisany został w 2013 roku na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Jego akcja dzieje się – wg historyków – w XV lub XVI wieku, a jego głównymi bohaterami są tytułowy Manas, dowódca wojskowy, któremu przypisywane są również cechy mistyczne, jego syn Semetej i wnuk Sejtek. Epos porusza wiele uniwersalnych tematów, jak walka dobra ze złem, honor, lojalność, braterstwo, miłość czy wierność. Jest pełen symboli i stanowi podstawę tożsamości narodowej Kirgizów oraz ich tradycji ludowych.

Epos od wieków przekazywany jest ustnie przez opowiadaczy zwanych po kirgisku „manasczy”, co powoduje różne modyfikacje i interpretacje. Recytacje takie, trwające wiele godzin, odbywają się podczas uroczystości prywatnych i państwowych. Obecne regulacje ustanowiły kilka „kanonicznych” wersji utworu, które mają być nauczane w szkołach i popularyzowane.

Choć ustawa „O eposie Manas” istniała już wcześniej (weszła w życie w 2011 roku, a w latach 2012-17 na jej podstawie istniał program dotyczący jego nauczania i popularyzowania), poprawki do niej wprowadzone obecnie zakładają m.in.: stworzenie warunków do wszechstronnego rozwoju i nauczania „manasczy” oraz szkół tychże recytatorów eposu; stworzenie warunków do nauczania, badania i prowadzenia badań naukowych nad trylogią; opracowanie i ustandaryzowanie programów nauczania, materiałów dydaktycznych i wizualnych dla placówek edukacyjnych w kraju i w kirgiskich diasporach na całym świecie; kontrolę kanonicznych tekstów eposu przed zniekształceniem jego treści i przekazu oraz kontrolę tłumaczeń na inne języki (dotychczas istnieją przekłady na rosyjski i częściowo na uzbecki oraz baszkirski); zapewnienie ochrony pomników, eksponatów muzealnych, dzieł literackich i artystycznych związanych z „Manasem”.

W ustawie doprecyzowano też, że kanonicznymi wersjami trylogii są te zawarte w opowieściach manasczy Sagymbaja Orozbakowa i Sajakbaja Karalajewa, a używanie imion głównych bohaterów utworu w nazwach własnych obiektów ruchomych i nieruchomych niezależnie od formy własności (państwowej, municypalnej, prywatnej) w produktach przez nie wytwarzanych wymaga zgody odpowiedniego organu regulującego w trybie określonym przez rząd Kirgistanu.

Kirgistan to państwo powstałe w 1991 r. po rozpadzie ZSRR. Leży w Azji Centralnej, sąsiaduje z Kazachstanem, Uzbekistanem, Tadżykistanem i Chinami. Ponad 93 proc. kraju zajmują góry, z czego jedna trzecia to tereny położone na wysokości powyżej 3000 m n.p.m. Jego stolicą jest Biszkek, a językiem urzędowym kirgiski, wchodzący w skład grupy kipczaskiej języków turkijskich. W tym właśnie języku opowiadany był, a obecnie spisany jest „Manas”.