Kim jest dziś Dostojewski w kulturze światowej? Czym jego dzieło, tak osobne, nieporównywalne? Jest to jedyny bodaj pisarz rosyjski, który aż tak głęboko wszedł w krwiobieg myślenia sztuki współczesnej - i owa "jedyność" jest ogromna, imponująca. Głosy, jakie pojawiły się w związku z kolejną rocznicą śmierci pisarza w roku ubiegłym, były pełne nabożeństwa. Dostojewski to wielki święty literatury współczesnej, o którym pisał Arseniusz Tarkowski ("Polityka", 1971/20): "Byliśmy bez Dostojewskiego innymi ludźmi. To Dostojewski wpoił w nas moralne poczucie odpowiedzialności za siebie i za innych, przed sobą i przed wszystkimi. Jak wszyscy wielcy myśliciele, Dostojewski jest współtwórcą naszej osobowości i naszego charakteru. Dawno już przestał być pisarzem. Stał się powietrzem, którym oddychamy i bez którego, choćbyśmy chcieli, nie moglibyśmy żyć". Fascynacja owa jest udziałem nie tylko ludzi pióra: wśród manifestujących czynnie