Kiedy wojska carskie tłumiły w Polsce powstanie styczniowe, szlachetny rewolucjonista rosyjski Hercen stanął wtedy zdecydowanie w obronie naszego narodu. Ogólnie też znane jest jego powiedzenie: "Pragniemy niezawisłość, Polski, albowiem, pragniemy wolności Rosji". Zgoła inne stanowisko zajął wówczas w tej sprawię Fiodor Dostojewski: i dlatego, że nie lubił Polaków a i dlatego, że należał do wiernych zwolenników carskiego reżimu. Mówi się też o nim, że był monarchistą, konserwatystą i nacjonalistą. Ze choć głęboko litował się nad nędzą i niedolą ludzką, nie łączył się z tymi, którzy odważnie głosili wówczas bardziej liberalne, bardziej radykalne hasła reform społecznych: I to jest prawda! Prawdą jest jednak również, że geniusz twórcą Dostojewskiego przypomina potężny słup ognia, w którego blasku giną wszystkie cienie i przywary charakteru autora "Braci Karamazow" i "Biesów". I - co ważniejsze - że refleks tego blasku prz