KRYSTYNA MEISSNER przeniosła na scenę słynną powieść Ro­berta Musila "Niepokoje wychowan­ka Torlessa". Z intymnej, zniuansowanej opowieści o obleśnym dojrze­waniu młodego chłopca w dusznej atmosferze szkoły kadetów na przeło­mie wieków wydobyła nade wszystko jeden aspekt: naturalną łatwość bu­dzenia się nieracjonalnego, bezprzyczynowego okrucieństwa w stosunkach międzyludzkich tu­dzież perwersyjną przyjemność, jaką owo okrucieństwo budzi w młodzie­niaszku. Dwaj chłopcy o przywó­dczych cechach torturują psychicznie trzeciego, podporządkowanego; czwarty - tytułowy Torless - błąka się w swych uczuciach między litością dla słabszego, lękliwym szacunkiem dla oprawców, chęcią ich naślado­wnictwa, tłumieniem owej chęci, ro­dzącym się poczuciem wyższości, in­telektualnym pogubieniem i - domi­nującą w gruncie rzeczy - okrutną obojętnością wobec innych; ten hiperegoizm wieku dojrzewania Musil ukazuje z odkrywczą precyzją. N