PO SUKCESIE premiery wrocław­skiej, pierwszej powstałej po woj­nie opery polskiej, "Bunt żaków", za­powiedź wystawienia jej w Teatrze Polskim w Warszawie wzbudzała ogromne zainteresowanie. Pierwsze relacje, jakie doszły z Wrocławia, pozwalały żywić nadzieję, że będziemy świadkami wy­konania dzieła o nieprzemijającej war­tości. Wysokie odznaczenie Nagroda Państwowa I stopnia - jakim wyróż­niono autorów - Tadeusza Szeligowskiego (muzyka) i Romana Brandstaet­tera (libretto) umacniało w tym prze­konaniu. Warszawska premiera wykazała, że nadzieje te były w całej pełni uzasad­nione. Szeligowski i Brandstaetter po­trafili zrealizować zamówienie społecz­ne, które domagało się dzieła opero­wego, łączącego wysokie walory arty­styczne z atrakcyjnością widowiskową. Historyczny epizod rewolty żaków kra­kowskich w r. 1349, zakończonej opusz­czeniem miasta na znak protestu prze­ciw niesprawiedliwemu wyrokowi kró­la, posłużył Brandstaet