mat. teatru
W miniony piątek – 21 sierpnia 2020 roku – Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku przeprowadził internetową transmisję czytania dramatu „13 podstawowych zasad koszykówki opracowanych przez Jamesa Naismitha” białoruskiego autora Dmitrija Bogosławskiego, w tłumaczeniu Jakuba Adamowicza. Dramat ten został wydrukowany w numerze 3/2020 miesięcznika „Dialog”. Opowiada o pozornie apolitycznym życiu i problemach młodych ludzi na współczesnej Białorusi. Był to gest solidarności ze wszystkimi walczącymi za wschodnią granicą o wolność i demokrację. Szczególne wyrazy wsparcia artyści przekazali ludziom teatru.
Akcję czytania dramatu zainicjował, koordynował i rozmowy po czytaniu przeprowadził Konrad Szczebiot – krytyk teatralny, wykładowca białostockiej Filii Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie i Policealnego Studium Wokalno-Aktorskiego w Białymstoku oraz wiceprzewodniczący do spraw międzynarodowych Sekcji Polskiej Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych AICT/IATC. Stowarzyszenie to było współorganizatorem przedsięwzięcia. Do współpracy zaprosił białostocki Teatr Dramatyczny, który natychmiast włączył się w działanie. Jest to miejsca szczególne, gdyż teatr ten współpracuje z białoruskimi scenami, chociażby przy Festiwalu Kierunek Wschód. Warto też wspomnieć, że i historycznie białostocki teatr łączą wątki z Grodnem. W gmachu przy ulicy Elektrycznej, przed wojną, występował zespół grodzieńskiego Teatru Objazdowego. I to właśnie jego przedstawienie wystawiono jako pierwsze w obecnej siedzibie Teatru Dramatycznego.
W czytaniu udział wzięli czołowi artyści białostockich scen. Izabela Wilczewska i Magdalena Dąbrowska z Białostockiego Teatru Lalek, Patryk Ołdziejewski z Teatru Dramatycznego, Rafał Gąsowski – aktor Teatru Wierszalin oraz Joanna Troc z Teatru Czrevo. Zaangażowanie tych wspaniałych aktorów było zauważalne podczas czytania, choć ich propozycje artystyczne trzeba nazwać czymś więcej niż tylko czytaniem. Należy zaznaczyć, że to jedyne tego typu wydarzenie w kraju, powstałe w ekspresowym tempie. Aktorzy odbyli zaledwie dwie próby. Wszystko bezpłatnie i w swoim wolnym czasie.
Mimo trudności technicznych w łączeniu na żywo udało się na chwilę porozmawiać z Pawłem Łatuszką – zwolnionym dyrektorem Narodowego Teatru Akademickiego im. Janki Kupały w Mińsku oraz dwojgiem aktorów tej instytucji, którzy na znak protestu złożyli rezygnacje z pracy. Głos zabrał także autor dramatu Dmitrij Bogosławski, a także dr hab. Andriej Moskwin – znawca i popularyzator teatru i dramatu Europy Środkowo-Wschodniej, który do prezentacji wybrał ten dramat. Wszyscy rozmówcy byli wdzięczni za przeprowadzenie czytania. Takie zjednoczenie jest dla nich wielkim wsparcie
Wielkie podziękowania należą się organizatorom, artystom, realizatorom i pozostałym osobom zaangażowanym. Julii Kościn, która chcąc wesprzeć akcję, po raz pierwszy wystąpiła w roli tłumaczki; dyrekcji Teatru Dramatycznego – Piotrowi Półtorakowi i Martynie Zaniewskiej oraz Pawłowi Żukowi – kierownikowi Działu Marketingu i Organizacji Widowni w TD; dyrektorowi Białostockiego Teatru Lalek Jackowi Malinowskiemu, który udostępnił salę na jedną z prób. Podziękowania także Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie Filii w Białymstoku oraz Białostockiemu Teatrowi Lalek za pomoc w rozpowszechnieniu informacji. Szczególne wyrazy wdzięczności dla dyrektora Teatru Wierszalin Piotra Tomaszuka oraz kierownictwa Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana w Warszawie – Andrzejowi Sewerynowi i Januszowi Majcherkowi – dodatkowo za udostępnienie transmisji w mediach społecznościowych. Wszyscy czuli, że robią coś wielkiego.
Natomiast w piątkowy wieczór, 28 sierpnia, o godzinie 20. odbędzie się internetowa premiera przedstawienie „Irańska konferencja” Iwana Wyrypajewa (reż. Džmitryj Ciško), które powstało we współpracy z Narodowym Teatrem Akademickim im. Janki Kupały w Mińsku na Białorusi. Pokaz przedstawienia białostocki Teatr Dramatyczny planował na wrzesień. W związku z wydarzeniami na Białorusi, postanowił zrobić to wcześniej. To już drugie wydarzenie zorganizowanych w tym roku przez TD. Z okazji Dnia Teatru Publicznego, 21 maja, odbyło się czytanie fragmentów „Pana Tadeusza” z udziałem aktorów mińskiego teatru.
Wysłuchać czytania dramatu „13 podstawowych zasad koszykówki opracowanych przez Jamesa Naismitha” Dmitrija Bogosławskiego i rozmów można za pośrednictwem facebookowej strony i youtube’owego kanału Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku.