Konstanty Paustowski w jednej ze swoich powieści, w których tak znakomicie oddał życie ziemiaństwa i inteligencji rosyjskiej przed Rewolucją opisuje, jakim wydarzaniem dla ówczesnej młodzieży były sztuki Antoniego Czechowa. Były dla niej potwierdzeniem wszystkich niepokojów, związanych z codziennym bytowaniem w carskiej Rosji, z owym "życiem na niby" pełnym duchowej pustki, tragicznego poczucia nieistotności i daremności wysiłków jednostki. Sumowało się to w pojęcie "nieudacznictwa", które - aczkolwiek ukrywane również poza tym okresem - tłumaczy się dokładnie i właściwie tylko w kontekście czasów, kiedy tworzył Czechow, kiedy Gorki dawał świadectwo buntowi młodej pokolenia przeciwni jakości otaczającego świata. Ale nie tylko rozpacz była w ich utworach: Czechow to wizjoner-moralista, uprawiający - jakbyśmy dziś rzekli - społeczną futurologię, która wówczas mogła brzmieć jak utopia. Ogrom tragizmu, bezmiar rozpaczy, ironia i współczuc
Tytuł oryginalny
Życie przeciw życiu
Źródło:
Materiał nadesłany
Echo Krakowa nr 97