Otwarty Uniwersytet Poszukiwań (OUP) to program regularnych spotkań o charakterze wykładów i warsztatów odbywających się w Instytucie im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu, adresowanych do wszystkich zainteresowanych poruszaną w ich trakcie tematyką, a w sposób szczególny do studentów uczelni wyższych Wrocławia i innych polskich ośrodków akademickich.
Tu zaszła zmiana w scenach… Polska scenografia teatralna XX wieku
Kurs wiodący Otwartego Uniwersytetu Poszukiwań (OUP) w sezonie 2021/2022 poświęcony jest scenografii – jednej z najdynamiczniej i najciekawiej rozwijających się w Polsce sztuk teatralnych, w ewolucji której odbijają się także zmiany zachodzące w rozumieniu miejsca człowieka w świecie, w kulturze, życiu społecznym. W cyklu wykładów i warsztatów zaprezentowane zostaną i przeanalizowane wybrane dokonania polskich artystów teatru, którzy pracując w dziedzinie scenografii, poszerzali jej rozumienie i sposoby praktykowania, odchodząc od „dekoracji” ku sztuce kształtowania przestrzeni i jej dramaturgii. Poprzez namysł nad tymi dokonaniami będziemy dążyć do refleksji nad scenografią jako pojęciem i praktyką, do przemyślenia zmian, jakie zaszły w sposobach kształtowania przestrzeni (nie tylko teatralnej), a przez to też do odsłonięcia ewolucji w postrzeganiu miejsca człowieka w otaczających go mikro- i makroświecie.
Punktem wyjścia dla cyklu jest realizowany w latach 2017–2020 projekt badawczy „Zmiana ustawienia. Polska scenografia teatralna i społeczna XX i XXI wieku”, którego zwieńczenie stanowi trzytomowa publikacja pod tym samym tytułem, opublikowana w roku 2020 pod redakcją Doroty Buchwald i Dariusza Kosińskiego. Jej trzeci tom wypełnia w większości reinscenizacja wystawy „Zmiana ustawienia”, która odbyła się na przełomie 2019–2020 roku w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki, a której kuratorem był Robert Rumas. To właśnie trio badawczo-artystyczne będzie sprawowało opiekę programową nad całością kursu.
Więcej informacji na temat Kursu wiodącego 2021/2022 Otwartego Uniwersytetu Poszukiwań na stronie www.grotowski-institute.pl
Rekwizyty Wyspiańskiego – scenografia ruchomych znaczeń.
Wykład dr hab. Doroty Jarząbek-Wasyl w ramach OUP
8 października 2021, godz. 17:00
Instytut Grotowskiego, Czytelnia im. Ludwika Flaszena
W sławnej szafirowej pracowni Stanisława Wyspiańskiego przy ulicy Krowoderskiej oprócz intensywnych kolorów ścian, uderzał brak zbędnych przedmiotów. Wyspiańskiemu wystarczało minimum wyposażenia: stół, krzesło, przyrządy malarskie. Do tego wyczyszczonego z dodatków wnętrza można porównać też pustą scenę – w której od podstaw, to jest od wymierzonej krokami podłogi – artysta tworzy na nowo odrębną przestrzeń spektaklu. Wprowadza do niej między innymi specyficzne przedmioty.
Na scenograficzne koncepty Wyspiańskiego wpływał fakt, że malarz był tu równocześnie dramatopisarzem, kreującym cały świat sztuki. Nie krępował się pod tym względem żadnymi regułami, poza logiką artystyczną konkretnego utworu, eksponowaną poprzez barwę, formę, konstrukcję, płaszczyznę. Jednocześnie od strony technicznej, jako scenograf Wyspiański stosował rozwiązania sprawdzone przez starych majstrów teatralnych, środki malarstwa dekoracyjnego, zasady planowania odsłon zgodnie z uwarunkowaniami przestrzeni (kulisy, zapadnie, poziom podłogi). Scena była więc z początku pusta, a zarazem osaczona przez gąszcz gotowych znaków i sposobów operowania materią.
Oba te bieguny działania: wyobraźni i pragmatyzmu można zaobserwować w tym, w jaki sposób Wyspiański używa rekwizytów, zwłaszcza przedmiotów o kluczowym znaczeniu, jak tron i korona w „Bolesławie Śmiałym”, stos pogrzebowy w „Legendzie”, czy klawikord w „Warszawiance”. Rekwizytom w obrębie scenograficznej wizji Wyspiańskiego, ich dynamice znaczeniowej i formie plastycznej, funkcji i ruchliwości, szkicom i przekształceniom będzie poświęcony ten wykład.
Dorota Jarząbek-Wasyl pracuje w Katedrze Teatru i Dramatu na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, współautorka tomu „Od dekoracji do konstrukcji” (w serii „Zmiana ustawienia. Polska scenografia teatralna i społeczna XX i XXI wieku”, pod red. Doroty Buchwald i Dariusza Kosińskiego); autorka książek i artykułów na temat procesu powstawania widowiska scenicznego w XIX i na początku XX wieku, zwłaszcza w czasach Stanisława Wyspiańskiego i Tadeusza Pawlikowskiego, edytorka archiwaliów teatralnych.
9 października 2021 odbędą się warsztaty Roberta Rumasa dla grupy roboczej.
Chętnych do udziału w grupie roboczej prosimy o wysłanie wypełnionej karty zgłoszenia na adres: [email protected] do 5 października 2021. O przyjęciu do grupy roboczej poinformujemy drogą mejlową do 6 października 2021.
Bilety: bezpłatne wejściówki do pobrania tutaj
Pobierz „Oświadczenie dotyczące stanu zdrowia” przed udziałem w wydarzeniu Instytutu Grotowskiego i zapoznaj się z „Regulaminem uczestnictwa w wydarzeniach organizowanych przez Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu”.
Więcej informacji na temat wykładu na stronie www.grotowski-institute.pl