Ruszył projekt Opera o Warszawie – Najlepsze miasto świata, w ramach którego powstanie nowe dzieło operowe na wielką obsadę, upamiętniające wysiłek odbudowy Warszawy po II wojnie światowej. Organizatorem przedsięwzięcia jest Sinfonia Varsovia, która pracuje nad nim wraz z instytucjami partnerskimi: Teatrem Wielkim - Operą Narodową, Międzynarodowym Festiwalem Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” i Muzeum Warszawy. Premiera gotowego dzieła planowana jest na 2025 rok.
fot. mat. organizatora
Opera o nadziei
„Bez wątpienia warszawska scena operowa przyciąga tłumy widzów dzięki świetnym produkcjom – mówi Jarosław Trybuś, kierownik i pomysłodawca projektu. – Uważam, że gatunek opery jest znakomitym medium, pozwalającym na postawienie żywego pomnika odbudowie Warszawy”. „Dużo mówimy o zniszczeniu, żyjemy w jego cieniu, a mało o cudzie odbudowy – zaznacza. – A był to proces bez precedensu, który połączył wiele środowisk w nadziei na budowanie lepszej rzeczywistości, «najlepszego miasta świata» dla siebie i przyszłych pokoleń”.
Prace nad projektem trwają w Sinfonii Varsovii od zeszłego roku. „To dla nas naturalne, że podjęliśmy się organizacji tego przedsięwzięcia – mówi Janusz Marynowski, dyrektor Sinfonii Varsovii oraz członek jury muzycznego i literackiego. – Jesteśmy orkiestrą miasta Warszawy, dlatego z dumą angażujemy się w promocję stolicy i jej muzyki. Opera o Warszawie jest oczywistą kontynuacją naszej dotychczasowej działalności. Kilka lat temu z sukcesem zorganizowaliśmy konkurs kompozytorski Polonez dla Niepodległej, więc możemy pochwalić się doświadczeniem na tym polu” – dodaje.
Nowoczesny język i uniwersalne przesłanie
„Powstały utwór ma mieć wymiar uniwersalny – podkreśla Trybuś. – Będzie mówić o przezwyciężaniu fatum, o życiu wbrew zniszczeniu, nieść nadzieję, wszędzie tam, gdzie ludzie stoją wobec konieczności odbudowy. Warszawa pokazała, że jest to możliwe i jak to się robi”. Tekst słowny opery (libretto) opierać się będzie na motywach książki Grzegorza Piątka pt. Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1945–1949, nagrodzonej m.in. Nagrodą Literacką m.st. Warszawy i Nagrodą Historyczną m.st. Warszawy oraz nominowanej do Nagrody Literackiej „Nike”.
Utwór przeznaczony będzie do wykonania na wielkiej scenie i wykorzystywać będzie obsadę pełnej orkiestry symfonicznej, solistów i solistki, chór, tancerki i tancerzy, a także elektronikę i projekcje audiowizualne. Powstać ma dzieło komunikatywne, a przy tym nowoczesne, korzystające z nowych środków wyrazu i współczesnego języka muzycznego, przy innowacyjnym podejściu do tradycyjnych form operowych.
Wybór muzyki i libretta
„Ze względu na znaczny wysiłek wymagany do przygotowania materiałów zgłoszeniowych, postanowiliśmy skierować zaproszenia do wybranych przedstawicieli i przedstawicielek czołówki polskiego środowiska kompozytorskiego średniego pokolenia – tłumaczy Jarosław Trybuś. – Zależało nam na najwyższej jakości prac, którą może zapewnić tylko praca niezakłócona przez inne zobowiązania twórcze. Podobnie zdecydowaliśmy się zrobić w wypadku wyboru autora lub autorki libretta”.
Nazwiska osób, u których zamówione zostaną muzyka i tekst opery, poznamy w maju tego roku. Jury muzycznemu przewodniczy dyrektor „Warszawskiej Jesieni”, kompozytor Jerzy Kornowicz, a literackiemu – dramaturg Piotr Gruszczyński. Do udziału w obradach jury zaproszeni zostali utytułowani specjaliści i specjalistki w swoich dziedzinach.
Plany wystawienia
Prace wyłonionego tandemu kompozytorsko-literackiego nad operą mają zakończyć się w lipcu 2024 roku. Termin premiery produkcji rozważany jest na przełom września i października 2025 roku, kiedy przypada 80. rocznica rozpoczęcia odbudowy Warszawy, w ramach 68. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, a jednocześnie na otwarcie sezonu 2025/26 w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej.