mat. teatru
Dziwna jest ta czterowiekowa rozbieżność między czasem, gdy powstawał "Don Juan" - w 1640 r. odbyła się prapremiera we Francji - a czasem, w którym my żyjemy - powiedział PAP Mikołaj Grabowski, reżyser spektaklu "Don Juan albo Kamienna Uczta". Premiera w piątek w Teatrze Ateneum.
"Mnie trochę włosy dęba stanęły, kiedy uzmysłowiłem sobie, że cztery wieki temu Francja przeszła rewolucję światopoglądową. Tam zaczęły się pojawiać głosy naruszające dawny porządek rzeczy - tam pojawili się libertyni, tam walczyli katolicy z protestantami, a protestanci ze swoimi przeciwnikami" - wyjaśnił w rozmowie z PAP Grabowski.
"Do tego był Pascal, działał Kartezjusz, a myśl europejska zaczęła się budować od nowa, co doprowadziło wiek później do Rewolucji Francuskiej" - dodał reżyser.
Grabowski zwrócił uwagę, że w Polsce te procesy nie miały miejsca. "Przez zabory myśmy zakonserwowali swój światopogląd i tego się trzymaliśmy. Tradycja, religia - to były podstawy naszej egzystencji, naszego stania na nogach, bo państwa nie było" - powiedział.
"W związku z tym ta dyskusja, która we Francji odbyła się cztery wieki temu, zaczyna pojawiać się teraz w Polsce" - wyjaśnił Grabowski.
"Pomyślałem sobie, by w tym +Don Juanie+, który oczywiście z jednej strony jest kobieciarzem i zdobywa te kobiety - i to jest naganne dla jednych, a dla niego nie, bo uznaje, że to jest sfera jego wolności - pokazać, że ten donżuanizm jest tylko częścią tego utworu" - powiedział. "Ten problem donżuanizmu pojawia się tylko w pierwszym i drugim akcie - w trzecim i czwartym akcie Molier zaczyna opowiadać o zupełnie innych sprawach" - ocenił reżyser.
Podkreślił, że "w +Don Juanie+ jest dużo świętoszkowatości i tego typu postaw". "Ten rodzaj obłudy, który w wielu postaciach u Moliera jest widoczny, a który np. +Świętoszku+ był kanwa całego utworu - tutaj także daje się we znaki" - wyjaśnił.
Grabowski przyznał, że "zawsze tęsknił, żeby zrobić +Don Juana+". "Ale trochę się tej sztuki bałem - bałem się, że nie zrozumiem do końca, o co w tym utworze chodzi. Z lękiem i strachem przystąpiłem do tych prób w Teatrze Ateneum - i w końcu właśnie te próby zaczęły mi coraz to nowe połacie sensów odkrywać" - tłumaczył.
"Moje marzenie, żeby zrobić +Don Juana+ zostało spełnione, a jak to będzie - zobaczymy na premierze" - powiedział reżyser.
"O czym jest +Don Juan+, wszyscy mniej więcej wiedzą. O słynnym uwodzicielu, którego imię oznacza w potocznym języku permanentne i nieukojone uganianie się za kobietami w dosyć jednoznacznym celu, jakim jest zaciąganie ich do łóżka. Ten uwodzicielski donżuanizm nie zna granic, każda kobieta dobra i każda zasługuje na szybki ślub, byle tylko nasz seksmaniak mógł osiągnąć swoje" - napisano na stronie Teatru Ateneum.
Zaznaczono, że "gdyby jednak +Don Juan+ był tylko o niepowstrzymanej obsesji erotycznej, szkoda byłoby na to Moliera, autora było nie było +Świętoszka+".
"Bo +Don Juan+ jest też o świętoszkowatym świecie otaczającym bohatera, i erotyczne podboje Juana są także skierowane przeciw niemu. Są etyczną i filozoficzną prowokacją, wyzwaniem rzuconym światu klerykalnej hipokryzji ubranej w piękne słowa. Bo może Boga po prostu nie ma, a jedyną prawdą, w jaką warto wierzyć, jest dwa a dwa to cztery?" - czytamy w zapowiedzi spektaklu.
Jak napisano, "Don Juan zostaje ukarany w końcu za bluźnierstwo, ale czy świat stanie się przez to lepszy?".
Przypomniano, że Mikołaj Grabowski jest twórcą wysoko ocenionego przez krytykę "Cesarza" wg książki Ryszarda Kapuścińskiego.
Przekładu sztuki Moliera dokonał Jerzy Radziwiłowicz. Reżyseria, adaptacja, opracowanie muzyczne i ruch sceniczny – Mikołaj Grabowski. Scenografię i kostiumy zaprojektowała Zuzanna Markiewicz. Za reżyserię światła odpowiada Michał Grabowski.
Występują: Tomasz Schuchardt (Don Juan), Dorota Nowakowska (Sganarel), Paulina Gałązka (Elwira), Julia Konarska (Małgośka / Widmo), Bartłomiej Nowosielski (Don Carlos), Artur Barciś (Don Luis), Wojciech Brzeziński / Dariusz Wnuk (Franciszek / Piotrek), Katarzyna Ucherska (Karolka) i Przemysław Bluszcz (Don Alonso, Posąg Komandora).
Premiera "Don Juana albo Kamiennej Uczty" - 11 czerwca o godz. 19 na Scenie Głównej Teatru Ateneum w Warszawie. Kolejne przedstawienia - 13 i 16-17 czerwca br.