Nakładem Wydawnictwa Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego ukazała się właśnie książka „Łeś Kurbas. Pisma teatralne” pod redakcją Anny Korzeniowskiej-Bihun. Publikacja została wydana w ramach projektu Odzyskana Awangarda. Wybór pism Kurbasa można kupić w cenie 35 zł na stronie księgarni „Prospero” IT (prospero.e-teatr.pl).
fot. mat. Instytutu Teatralnego
Publikacja stanowi zbiór pism teatralnych Łesia Kurbasa – wybitnego ukraińskiego reformatora i twórcy teatru, aktora, reżysera, założyciela trzech teatrów: Młodego Teatru, Kyjdramte i Berezilu. Teksty źródłowe w większości stanowią stenogramy z posiedzeń sztabu reżyserskiego, wykładów o reżyserii i praktyce scenicznej, jak również artykuły publikowane przez Kurbasa w gazetach oraz teksty jego współautorstwa, a także zredagowane relacje osób trzecich. Zostały one ułożone według dominującego tematu, tak by ułatwić polskiemu czytelnikowi poruszanie się po arcybogatej, ale również trudnej, spuściźnie Łesia Kurbasa. Teksty w przekładzie Brunona Chojaka, Marty Kacwin-Duman oraz Anny Korzeniowskiej-Bihun są opatrzone przypisami i poprzedzone wstępem autorstwa Anny Korzeniowskiej-Bihun.
Edycja „Pism teatralnych” Łesia Kurbasa jest książką niezwykłą z dwóch powodów. Po pierwsze opowiada o dziele, które w polskim kręgu kulturowym jest mało znane. Po drugie jest to fascynująca opowieść o procesie twórczym: polska edycja opiera się bowiem nie na zamkniętym, zbadanym i kanonicznym dziele, lecz na dorobku rozproszonym, interpretacjach niedomkniętych. Warto zauważyć, że język Kurbasa nie jest językiem jasnym, a poszczególne wywody cechuje nie zawsze przejrzysta wewnętrzna struktura i logika. Zważywszy na to, że niektóre fragmenty jego dzieła nie są klarowne, przygotowanie polskiej edycji, przedzieranie się przez gąszcz źródeł oraz tworzonej na użytek wewnętrzny terminologii musiało być żmudną pracą. […] Materiał źródłowy przysparza bowiem problemów kilku rodzajów – translatologicznych (zrozumienie i przetłumaczenie nie zawsze zrozumiałych pojęć i terminów, którymi posługiwał się artysta), edytorskich (ustalenie tekstów źródłowych, na które w czasie swych wykładów powoływał się reżyser) oraz erudycyjnych (zidentyfikowanie osób, o których wspominał). […] Redaktorka definiuje status tekstu, osadzając go w tradycji polskich edycji teatrologicznych, oprowadzając czytelnika po zestawie materiałów źródłowych. Cały aparat edytorski, w tym starannie opracowany indeks osobowy, nie tylko ułatwia orientację w tomie i poruszanie się po bogatej spuściźnie Łesia Kurbasa, lecz świadczy też o uwzględnieniu interesów polskiego odbiorcy mniej obeznanego z historią teatru ukraińskiego.
– z recenzji dr hab. Iriny Lappo
Naszej nowej publikacji poświęcimy także spotkanie z cyklu „Książka w teatrze”, które odbędzie się 26 kwietnia (poniedziałek) o godz. 18.00 w formule online (transmisja na stronie internetowej IT oraz na Facebooku i kanale Youtube). W rozmowie wezmą udział: Oksana Czerkaszyna, Maiia Harbuziuk, Anna Korzeniowska-Bihun, Małgorzata Leyko, a poprowadzi ją Joanna Biernacka-Płoska.
W ramach serii Odzyskana Awangarda – oprócz „Pism teatralnych” Kurbasa – do końca przyszłego roku wydane zostaną kolejno: antologia polskiej awangardy teatralnej pod redakcją Doroty Fox i Dariusza Kosińskiego, zebrane teksty o awangardzie teatralnej pióra wybitnej badaczki Ewy Guderian-Czaplińskiej pod redakcją Małgorzaty Leyko i Wojciecha Dudzika, oczekiwana od dawna nowa książka Małgorzaty Dziewulskiej poświęcona awangardzie podkarpackiej, pisma teatralne Emila Františka Buriana pod red. Jana Jiříka w przekładzie Krystyny Mogilnickiej oraz leksykon awangardy teatralnej Europy Środkowo-Wschodniej (w języku angielskim). Ostatnia publikacja będzie podsumowaniem projektu badawczego finansowanego przez Narodowy Program Rozwoju Humanistyki „Odzyskana Awangarda. Polska i środkowoeuropejska awangarda teatralna”, którego kierownikiem jest Małgorzata Leyko.