Gdyby Adam Mickiewicz był kompozytorem, jakie brzmienie miałyby wówczas jego sztandarowe poezje? Wyobrażenie o tym daje cykl koncertów „Ballady i romanse” organizowany przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca w ramach programu ,,44 x Mickiewicz’', którego operatorem jest Instytut Adama Mickiewicza. Jego celem jest ukazanie aktualności kluczowych idei epoki romantyzmu oraz promowanie ich obecności we współczesnych dziełach.
fot. mat. organizatora
Cykl składa się z 5 koncertów i zostanie zaprezentowany międzynarodowej publiczności we Włoszech (Rzym, Verbania), Japonii (Tokyo, Osaka) i Niemczech (Hamburg). Recitale ukażą recepcję poezji Adama Mickiewicza w liryce wokalnej Marii Szymanowskiej, Fryderyka Chopina, Stanisława Moniuszki oraz Carla Loewego.
Romantyzm to epoka improwizacji, dlatego do udziału w projekcie zostało zaproszonych dwóch świetnych improwizatorów – wiolonczelista Marcin Zdunik i pianista Aleksander Dębicz, którzy zainspirowani Balladami Chopina, Moniuszki i Loewego zaprezentują współczesne odczytanie romantycznego przesłania. Program wykonają także inni wybitni polscy artyści: pianista Marek Bracha oraz wokaliści Lilianna Zalesińska i Robert Gierlach. Aby nawiązać relacje z zagranicznymi artystami do współpracy został również zaproszony pianista z Włoch. Będzie to dla nich zachęta do wykonawstwa muzyki polskiej i niemieckiej powstałej z inspiracji twórczością Adama Mickiewicza.
Najbliższy koncert odbędzie się 22 maja 2022 roku o godz. 21.00 w Villa Simonetta w Verbanii w ramach wiosennego sezonu organizowanego przez Stowarzyszenie „Note Romantiche” i Museo „Vivo” posiadające kolekcję XIX-wiecznych fortepianów. Wydarzenie będzie częścią Festival del Pianoforte Romantico "Les Nuits Romantiques" – Primavera 2022, na którym wystąpią Lilianna Zalesińska – mezzosopran i Tomasz Ritter – fortepian historyczny. Poza kompozycjami Fryderyka Chopina, Marii Szymanowskiej i Stanisława Moniuszki usłyszymy pieśni Michała Kleofasa Ogińskiego.
„W programie koncertu znajdą się utwory Marii Szymanowskiej, Michała Kleofasa Ogińskiego, Fryderyka Chopina i Stanisława Moniuszki. Nawiązując do tytułu Mickiewiczowskiego zbioru «Ballady i romanse», którego 200-lecie obchodzone jest w tym roku, w repertuarze zawarliśmy zarówno romanse, jak i ballady – fortepianowe i wokalne – mówi Lilianna Zalesińska. Wykonamy romanse na modłę włoską Marii Szymanowskiej, jak i francuską Michała Kleofasa Ogińskiego. Będzie można także usłyszeć pierwsze pieśni skomponowane do słów Adama Mickiewicza. Wyszły one spod pióra Marii Szymanowskiej, prywatnie teściowej wieszcza, a inspiracją do ich powstania były improwizacje poetyckie Adama Mickiewicza w artystycznym salonie Marii. Od tego momentu, aż po niemal XXI wiek, poezję Wieszcza wybrała do swoich pieśni ogromna rzesza kompozytorów polskich i obcych. Z perspektywy współczesności jest to ogromny zbiór, pokazujący niesłabnącą fascynację poezją romantyzmu.
Druga część programu to prezentacja tej najdojrzalszej i najgłębszej postaci romantyzmu w muzyce polskiej, jaką przyniosły utwory pianistyczne Fryderyka Chopina, a w pieśniarstwie twórczość Stanisława Moniuszki. Obydwaj kompozytorzy muzycznie odnosili się do twórczości Adama Mickiewicza – Fryderyk Chopin w pieśniach i balladach, Stanisław Moniuszko w całym obszernym zbiorze pieśni skomponowanych do słów wieszcza, w tym w wokalnych balladach. Koncert wykonamy na fortepianie historycznym Erarda z 1838 r., tak by wyjątkowe brzmienie tego instrumentu stworzyło całość z kompozycjami i poezją czasu romantyzmu”.
Program ,,44 x Mickiewicz’’ jest autorskim programem Instytutu Adama Mickiewicza, skierowanym do instytucji kultury podległych i nadzorowanych przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Program powstał w związku z tegorocznymi obchodami Roku Romantyzmu Polskiego. Założeniem programu jest realizacja projektów ilustrujących idee polskiego romantyzmu jako punktu krzyżowania się wielu kultur, poglądów, nurtów w sztuce, a także ukazanie oddziaływania tych idei na polskich i zagranicznych twórców, stwarzając tym samym możliwość dialogu językiem sztuki i ekspresji artystycznej. W ramach programu współorganizowane są projekty mające na celu pokazanie, w jaki sposób polski romantyzm staje się wehikułem nowoczesności. Realizatorem jednego z nich jest Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.