Aby pozostać jak najbardziej miarodajnym postanowiłem w tym roku ograniczyć się w podsumowaniu do warszawskich teatrów, jako że w nich spędziłem najwięcej czasu, oglądając niemal wszystko, co pojawiało się w propozycjach repertuarowych stołecznych scen – Wiesław Kowalski.
fot. Bartek Warzecha/ mat. teatru
„Alicji nie będzie” wg scenar. Bartosza Porczyka i Michała Pabiana w reż. Bartosza Porczyka i Eweliny Adamskiej-Porczyk w Teatrze Collegium Nobilium w Warszawie
To wielopłaszczyznowa i pełna zaskakujących metafor historia o tym, co znaczy być aktorem i jak w tym zawodzie młodzi ludzie chcieliby się realizować. Ale przecież nie tylko. Bo to również opowieść o skomplikowanej istocie i sensie uprawiania tej profesji, o tym, jak wiele na tej drodze, niekiedy rzeczywiście wypełnionej pięknem, ale przecież nie zawsze, do osiągnięcia sukcesu czy oczekiwanego poklasku może spotkać artystę rozczarowań i zwykłych porażek. Wspaniale jest to wszystko, i jeszcze wiele innych zagrożeń, artykułowane nie tylko bogactwem poetyckiego słowa, ale również tańcem, ruchem i śpiewem.
„Bajo Bongo” Wiesławy Sujkowskiej w reż. Anny Wieczur w Teatrze Muzycznym Roma w Warszawie
Na Novej Scenie warszawskiej Romy otrzymujemy z jednej strony, zwłaszcza z racji rytmicznych i porywających do tańca piosenek, opowieść o kobiecie, która cieszyła się z tego, że mogła nieść ludziom radość i uśmiech, z drugiej o sytuacji kobiety w zakłamywanych czasach, będących zwłaszcza dla artystek wyzwaniem z racji różnego typu społeczno-politycznych ograniczeń i wciąż egzystujących w ludziach uprzedzeń. Natasza Zylska, bo ona jest bohaterką tego spektaklu, doświadczyła w swoim życiu wielu przykrych i bolesnych przeżyć, o których chciała za wszelką cenę zapomnieć, uciekając w świat muzyki, niosącej ukojenie i zapomnienie.
„Elizabeth Costello” wg tekstów Johna Maxwella Coetzeego w reż. Krzysztofa Warlikowskiego w Nowym Teatrze w Warszawie
Bardzo precyzyjnie utkane w konstrukcji przedstawienia wypisy z motywów, tematów i estetyk, które już wcześniej pojawiały w twórczości Krzysztofa Warlikowskiego. Tym razem wiele w nich odniesień do upływającego czasu, który osobiście dotyka każdego człowieka i prowokuje do rozrachunkowych konstatacji i rozważań z natury ostatecznych. W pamięci pozostaje wiele scen, zwłaszcza że w postać Costello wcielają się wybitne aktorki Nowego Teatru i… Andrzej Chyra. I nie tylko Maja Komorowska, zjawiskowo kończąca spektakl, wywołuje poruszenie i na długo pozostaje w pamięci.
„Handlarze gumek” Hanocha Levina w reż. Adama Sajnuka w Teatr 6.piętro w Warszawie
Sajnuk z aktorami bardzo dobrze przepracował i wczytał się w oryginalny język dramatu Levina, co zaowocowało spektaklem, w którym liryzm został zestawiony z brutalnością, a realizm z poezją w sposób nie gubiący tego wszystkiego, co stanowi zarówno o absurdalności i groteskowym wymiarze ludzkich poczynań, kontrapunktowanych w twórczości izraelskiego dramaturga sugestywnie burleskowo-wodewilowym humorem.
„Jednego serca” w reż. Anny Sroki-Hryń w Teatrze Muzycznym Roma w Warszawie
Anna Sroka-Hryń w spektaklu powstałym z fascynacji utworami skomponowanymi przez Czesława Niemena i z szacunku dla jego wokalnej twórczości, dzięki niesamowitej energii i nieokiełznanemu temperamentowi młodych wykonawców, można powiedzieć, że osiąga poziom emocji doprowadzony do apogeum. Pasja i autentyzm z jaką interpretowane są poszczególne piosenki i pieśni została w tym przedstawieniu idealnie zespolona z fantastyczną choreografią i ruchem scenicznym Barbary Olech, a także z mistrzostwem wokalnym, które najpełniej obrazuje intonacyjna czystość w harmonii dźwięków opracowanych tym razem przez Mateusza Dębskiego
„Kiedy stopnieje śnieg” Katarzyny Minkowskiej i Tomasza Walesiaka w reż. Katarzyny Minkowskiej w TR Warszawa
Minkowska z Walesiakiem podejmuje trudny temat relacji rodzinnych i domowych problemów, które często są zamiatane pod dywan i nie zostają przepracowane na tyle, by uniknąć nieporozumień i narastających wcześniej czy później konfliktów. Stworzony tekst, dotykający również aspektu śmierci i żałoby po niej, imitujący proste, zwykłe życie, wybrzmiewa na scenie TR-u przejmująco głównie dzięki wyjątkowemu autentyzmowi i naturalności aktorów.
„Koniec czerwonego człowieka” Daniela Majlinga, na motywach książki „Czasy secondhandu” Swietłany Aleksiejewicz w reż. Krystyna Jandy w Och-Teatrze w Warszawie
Znakomity tekst Daniela Majlinga o zdemoralizowanym społeczeństwie komunistycznym zyskał na sile dzięki aktorom, którzy tworzą w tym spektaklu niezapomniane kreacje, raz przerażające i straszne, to znów śmieszne i budzące współczucie. Znakomita robota reżyserska i aktorska zarazem.
„Matka” Witkacego w reż. Anny Augustynowicz w Teatrze Ateneum w Warszawie
To „Matka” krótka, bo mocno przez Annę Augustynowicz przykrojona, ale zrealizowała w sposób szalenie konsekwentny, klarowny i jasny, zarówno w przekazie witkacowskim ograniczonym przede wszystkim do relacji matki z synem i do głęboko straumatyzowanej więzi, która może stać się jarzmem nie do pokonania. Wspaniale ten zagmatwany związek, rozpostarty między miłością i nienawiścią, pokazują na scenie Agata Kulesza i Adam Cywka.
„Mewa” wg Antoniego Czechowa w reż. Katarzyny Minkowskiej w Teatrze Collegium Nobilium w Warszawie
Choć w pierwszym odruchu spektakl wydał mi się nieco przegadany, to jednak doceniam pracę młodej reżyserki, która spróbowała opowiedzieć udramatyzowanym przez Martę Lewandowską i Joanną Połeć Czechowem o naszym człowieczeństwie i determinantach wpływających na kształt naszego życia – zarówno tego na łonie rodziny i przyjaciół, jak i tego związanego z realizacją ludzkich pragnień, możliwości i aspiracji, również zawodowych. Młodzi aktorzy potrafili o tym opowiedzieć w sposób dotkliwy i bolesny, jednocześnie osiągając duże pokłady scenicznej prawdy i wiarygodności.
„Ocalone” Piotra Rowickiego w reż. Mai Kleczewskiej z Domu Spotkań z Historią
To jeden z najbardziej poruszających, przejmujących i wstrząsających spektakli mijającego roku, będący hołdem złożonym kobietom, które przeżyły gehennę warszawskiego Zieleniaka. Agnieszka Przepiórska pod opieką reżyserską tym razem Mai Kleczewskiej pokonuje kolejną barierę aktorskiego doświadczenia, które doprowadza do totalnego zespolenia się z graną postacią i jej dramatem. Wykonawcze mistrzostwo rewelacyjnie wspomagane jest pracą wizualizacyjną Krzysztofa Garbaczewskiego.
„Ojciec” Agaty Dudy-Gracz w reż. autorki w Teatrze Collegium Nobilium w Warszawie
Agata Duda-Gracz po raz kolejny stwarza na scenie wstrząsające i pełne boleści misterium, które poprzez dotykanie istoty aktu tworzenia i dociekania sensu ludzkiego talentu, mogącego wszak stać się potępieniem i zniewoleniem, dociera również do głębokich pokładów człowieczeństwa związanych z wiarą, Bogiem i tego, czego od niego oczekujemy i pragniemy. Jednocześnie jest litanią grzechów, które popełniamy w swojej zaborczości i pazerności na to, by jako twórcy, ale też zwykli zjadacze chleba, dotykać świętości, której pojąc i zrozumieć do końca nie potrafimy.
„Peer Gynt” Edvarda Griega w chor. Edwarda Cluga w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej w Warszawie
Urody i estetycznego piękna tego spektaklu nie da się opisać, tak bardzo są bowiem obydwie te kategorie sprzęgnięte z charakterem tego baletu i z inscenizacyjną konsekwencją, a także doprowadzoną do perfekcji precyzją, w tym przypadku nie tylko związaną z ruchem i tańcem, ale przede wszystkim z wykorzystaniem całego arsenału teatralnych środków, które czynią to widowisko bardziej teatrem niż pojmowanym klasycznie baletem.
„Threesome/Trzy” Klaudii Hartung-Wójciak w chor. Wojciecha Grudzińskiego w Nowym Teatrze w Warszawie
To niezwykle wymagający spektakl, który poświęcony został trzem wybitnym polskim tancerzom: Stanisławowi Szymańskiemu, Wojciechowi Wiesiołłowskiemu i Gerardowi Wilkowi. Choć słowo poświęcony czy nawet hołd nie jest raczej w tym przypadku najbardziej adekwatnym. Sięgnięcie po wspomniane postaci posłużyło Wojciechowi Grudzińskiemu do spojrzenia na ruch, taniec i jego dynamikę z dużo szerszej perspektywy. Również tej czysto ludzkiej w przekraczaniu granic swoich możliwości na scenie i w życiu. W tym rewelacyjnie wykonanym przedstawieniu tancerza fantastycznie wspiera muzyka skomponowana przez Wojciecha Blechacza.
AKTORKA
JULIA BANASIEWICZ jako Arkadina w „Mewie” wg Czechowa w reż. Katarzyny Minkowskiej w Teatrze Collegium Nobilium w Warszawie
MAGDALENA CIELECKA w „Elizabeth Costello” wg tekstów Johna Maxwella Coetzeego w reż. Krzysztofa Warlikowskiego w Nowym Teatrze w Warszawie
KATARZYNA DĄBROWSKA jako Bela Berlo w „Handlarzach gumek” Hanocha Levina w reż. Adama Sajnuka w Teatrze 6.piętro w Warszawie
MAJA KOMOROWSKA jako Elizabeth Costello w „Elizabeth Costello” wg tekstów Johna Maxwella Coetzeego w reż. Krzysztofa Warlikowskiego w Nowym Teatrze w Warszawie
NATALIA KUJAWA jako Veronica w „Heathers” Laurence’a O’Keefe i Kevina Murphy’ego w reż. Agnieszki Płoszajskiej w Teatrze Syrena w Warszawie
AGATA KULESZA jako Janina Węgorzewska w „Matce” Witkacego w reż. Anny Augustynowicz w Teatrze Ateneum w Warszawie
LIDIA SADOWA jako Lena w „Końcu czerwonego człowieka” w reż. Krystyny Jandy w Och-Teatrze w Warszawie i w „Zmęczonych trzydziestoletnich, czyli balu na Osobnej” Michała Sufina, Mateusza Lewandowskiego w reż. Michała Sufina w Warszawie
ANNA MIERZWA jako Kalina Jędrusik w „Kalinie” Magdaleny Zaniewskiej w reż. Agaty Brajczewskiej w Teatrze Rampa w Warszawie
MAJA OSTASZEWSKA w „Elizabeth Costello” wg tekstów Johna Maxwella Coetzeego w reż. Krzysztofa Warlikowskiego w Nowym Teatrze w Warszawie
ALEKSANDRA POPŁAWSKA jako Aurora w „Czułych słówkach” w adaptacji Dana Gordona w reż. Pawła Paszty w Och-Teatrze w Warszawie
AGNIESZKA PRZEPIÓRSKA jako Irena K. w „Ocalonych” Piotra Rowickiego w reż. Mai Kleczewskiej z Domu Spotkań z Historią
ANNA SROKA-HRYŃ jako Natasza Zylska w „Bajo Bongo” Wiesławy Sujkowskiej w reż. Anny Wieczur w Teatrze Muzycznym Roma w Warszawie
AGNIESZKA WARCHULSKA jako Wiera „Końcu czerwonego człowieka” Daniela Majlinga, na motywach książki „Czasy secondhandu” Swietłany Aleksiejewicz w reż. Krystyna Jandy w Och-Teatrze w Warszawie
AKTOR
GRZEGORZ ARTMAN jako Leontes w „Opowieści zimowej” w reż. Pameli Leończyk w Teatrze Powszechnym w Warszawie
MARIUSZ BONASZEWSKI w „Elizabeth Costello” wg tekstów Johna Maxwella Coetzeego w reż. Krzysztofa Warlikowskiego w Nowym Teatrze w Warszawie
ANDRZEJ CHYRA w „Elizabeth Costello” wg tekstów Johna Maxwella Coetzeego w reż. Krzysztofa Warlikowskiego w Nowym Teatrze w Warszawie
ADAM CYWKA jako Leon w „Matce” Witkacego w reż. Anny Augustynowicz w Teatrze Ateneum w Warszawie
KRZYSZTOF DRACZ jako Garrett w „Czułych słówkach” w adaptacji Dana Gordona w reż. Pawła Paszty w Och-Teatrze w Warszawie
WOJCIECH GRUDZIŃSKI w „Threesome/Trzy” Klaudii Hartung-Wójciak w chor. Wojciecha Grudzińskiego w Nowym Teatrze w Warszawie
SZYMON KUŚMIDER jako Sir John Falstaff w „Historii Henryka IV z opisem bitwy pod Shrewsbury między księciem Henrykiem a lordem Henrykiem Percym wraz z szelmostwami sir Falstaffa” Wiliama Szekspira w reż. Ivana Aleksandre w Teatrze Polskim w Warszawie
GRZEGORZ MAŁECKI w „Handlarzach gumek” Hanocha Levina w reż. Adama Sajnuka w Teatrze 6. Piętro
KRZYSZTOF OGŁOZA jako Jurij w „Końcu czerwonego człowieka” Daniela Majlinga, na motywach książki „Czasy secondhandu” Swietłany Aleksiejewicz w reż. Krystyna Jandy w Och-Teatrze w Warszawie
JAN PESZEK w „Sztuce wywiadu” Jarosława Mikołajewskiego w reż. Błażeja Peszka w Teatrze Polonia w Warszawie.
MACIEJ STUHR jako Papkin w „Zemście” Aleksandra Fredry w reż. Michała Zadary w Teatrze Komedia w Warszawie
BORYS SZYC jako Johanan Cingerbaj w „Handlarzach gumek” Hanocha Levina w reż. Adama Sajnuka w Teatrze 6.piętro w Warszawie
GRZEGORZ WARCHOŁ jako Major Aleksiejew w „Końcu czerwonego człowieka” Daniela Majlinga, na motywach książki „Czasy secondhandu” Swietłany Aleksiejewicz w reż. Krystyna Jandy w Och-Teatrze w Warszawie
NAJWIĘKSZE ROZCZAROWANIA
„Faust” w reżyserii Wojciecha Farugi w Teatrze Narodowym w Warszawie
„Cud, że jeszcze żyjemy” w reż. Marcina Hycnara w Teatrze Współczesnym w Warszawie
„Mahagonny. Ein Songspiel/Afterparty” w reżyserii Krystiana Lady w Teatrze Studio w Warszawie