Rok 2025 to bez wątpienia rok „Ziemi obiecanej”. Przed stu laty zmarł Władysław Reymont, autor tej najbardziej łódzkiej powieści, niedawno obchodziliśmy 50. rocznicę premiery filmu w reżyserii Andrzeja Wajdy, a już niebawem światło dzienne ujrzy najnowsze wydanie książki, która zachwyci nie tylko miłośników literatury, ale także kolekcjonerów białych kruków.
fot. mat. pras.
Słynna powieść tym razem zostanie bogato zilustrowana mało znanymi i niepublikowanymi fotosami z planu filmu „Ziemia obiecana”, zrealizowanego przez Andrzeja Wajdę pięćdziesiąt lat temu. To połączenie literatury i filmu wpisuje się w uhonorowanie 2025 roku, który Senat Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił „Rokiem Władysława Stanisława Reymonta”.
Autorką fotografii, które wykorzystano w książce, jest Renata Pajchel, fotosistka filmowa, absolwentka Wydziału Operatorskiego łódzkiej Szkoły Filmowej, a jednocześnie wieloletnia współpracowniczka Andrzeja Wajdy. Kooperacja mistrza i fotografki zaczęła się w 1968 od filmu „Wszystko na sprzedaż” i trwała przez niemal trzydzieści lat. Wybitny reżyser obdarzył Renatę Pajchel artystycznym zaufaniem, dzięki czemu powstało wiele wyjątkowych zdjęć z planów filmowych, w tym także z planu „Ziemi obiecanej”. Warto dodać, że fotografka współpracowała także z Krzysztofem Zanussim, Agnieszką Holland, Jerzym Hoffmanem, Krzysztofem Kieślowskim, Januszem Majewskim i Piotrem Szulkinem.
– Nasza współpraca zaczęła się od zabawnego zgrzytu. Przyniosłam Wajdzie wybrane zdjęcia fotosowe do filmu „Wszystko na sprzedaż”. Zupełnie mu się nie spodobały i wszystkie je chciał odrzucić. Ale ja byłam pewna swojego wyboru i zrobiłam wszystko, żeby Wajdę przekonać. W końcu zgodził się, a potem zaufał mi do tego stopnia, że dał mi wolną rękę przy wyborze fotosów, które składały się na zestaw reklamowy kolejnych jego filmów – opowiadała Renata Pajchel.
Najnowsze wydanie „Ziemi obiecanej” ukaże się w trzech edycjach: Złota Cegła, Manufaktura i Fabrykanci. Książki będą różniły się rodzajem papieru i zastosowanymi rozwiązaniami edytorskimi, m.in. uszlachetnieniami, a także nakładami. Łączyć je będą zdjęcia zrobione za kulisami filmu.
Złota Cegła to wydanie zaprojektowane według kanonu z czasów powstania powieści. Graficzne ujęcie tekstu i ornamenty z epoki, przeniosą nas do początków Łodzi przemysłowej. Książkę wydrukowano na pięknym papierze, ozdobiono wyklejkami, a okładkę wykonano na złoconym płótnie z tłoczeniami. Liczba egzemplarzy w nakładzie nieprzypadkowa, bowiem nakład jest limitowany rokiem premiery ekranizacji książki – jedynie 1975 egzemplarzy.
Z kolei Manufaktura to edycja luksusowa w nakładzie 50 sztuk, czym nawiązuje do 50-lecia premiery filmu „Ziemia obiecana” w reżyserii Andrzeja Wajdy. Wydanie zawiera zdjęcia Renaty Pajchel oraz współczesne kolekcjonerskie zdjęcia miasta. Książkę wyróżniają skład tekstu z inicjałami zaprojektowanymi do tej edycji, luksusowy, szlachetny papier bawełniany, a także skórzana oprawa, wykonana ręcznie, rzemieślniczymi metodami historycznymi. Warto zaznaczyć, że płótno na okładce wyprodukowano w Muzeum Fabryki na krosnach z epoki.
Trzecia edycja książki – Fabrykanci – to trzech bohaterów powieści, siedmiu najważniejszych fabrykantów łódzkich i jedynie 10 egzemplarzy. Pozycja została wydrukowana w wielkim formacie folio, z mapą dawnej Łodzi z zaznaczonymi obecnymi ulicami i ilustrowana zdjęciami Renaty Pajchel. Całość wydrukowano na najwyższej jakości bawełnianym papierze. Karty zszyto i zaopatrzono w czerwoną, każdą w nieco inną indywidualną oprawę skórzaną, wykonaną ręcznie według technik rzemieślniczych z epoki i surowców jak w XIX wieku. Każdy egzemplarz dedykowano innemu z trzech głównych bohaterów książki oraz siedmiu najważniejszym historycznym fabrykantom miasta. W komplecie wykwintny pulpit z poduchą do prezentacji książki.
Współautorką tego oryginalnego projektu, odpowiedzialną za artystyczną stronę wydawnictwa, jest Dominika Świątkowska, ekspertka z dziedziny introligatorstwa. Jej uczestnictwo to gwarancja wysokiej jakości oprawy, ale także wykonania książki zgodnie z XIX-wieczną techniką.
Pomysłodawcą przedsięwzięcia jest Jacek Franasik, dla którego nowe wydanie powieści będzie realizację jego fascynacji filmem i historią Łodzi.