Cztery prapremiery spektakli przygotowanych specjalnie na Festiwal; koncerty i widowiska z pogranicza muzyki i teatru; łódzka, choć międzynarodowa wystawa – FŁ4K jak co roku na najwyższym poziomie artystycznym i z aktualnym przesłaniem, w tym roku promującym bliskość.
fot. mat. organizatora
Hasło FŁ4K 2022: „Bliscy” odwołuje się do coraz bardziej wielokulturowej społeczności Łodzi, której przyjazne i kreatywne współistnienie staje się motorem rozwoju miasta, zaczynem inicjatyw społecznych i artystycznych, przestrzenią dla pielęgnowania różnorodności.
Festiwal ruszy 9 i potrwa do 17 września. Tradycyjnie już spektaklom i koncertom będą towarzyszyły: rodzinny piknik, spacery i warsztaty. Impreza zaakcentuje też swoją obecność w przestrzeni miasta – część wydarzeń odbędzie się w miejscach nietypowych, związanych z historią Łodzi.
Bliscy razem
Na otwarcie Festiwalu w Parku Ocalałych wystąpi Volny Chor. Symbol białoruskiego protestu, przez którego szeregi w czasie zaledwie dwuletniej działalności przewinęły się ponad trzy setki artystów – wielokrotnie: zatrzymywanych, skazywanych na kary grzywny i więzienia, zmuszanych do opuszczenia kraju – od końca czerwca 2021 roku ma swoja siedzibę w Warszawie. Występujący w maskach muzycy wykonają utwory białoruskich twórców – także tych represjonowanych i usuwanych z narodowego panteonu.
Dla podkreślenia wspólnotowego wymiaru wydarzenia wszyscy uczestnicy wieczoru otwarcia spotkają się przy wspólnym długim stole i podzielą się tym, czego mają dużo: jedzeniem, rozmową, wzajemnym zrozumieniem – bez scenariusza i bez planu.
To niejedyna szeroko otwarta dla publiczności festiwalowa impreza i przedsięwzięcie wspólnotowe.
Przez cały czas trwania FŁ4K w kamienicy przy Piotrkowskiej 147 będzie można oglądać wystawę „Zbliżenia” pod kuratelą Artura Chrzanowskiego. Na ekspozycję złoży się kilkanaście prezentacji przygotowanych przez artystki i artystów we współpracy z zaproszonymi przez nich gośćmi lub zainspirowanych spotkaniami z nimi. Założeniem takiej współpracy jest twórcze zbliżenie twórców i twórczyń reprezentujących różne narodowości, grupy etniczne, środowiska, kręgi i pokolenia, mieszkających w Łodzi – państwowców i bezpaństwowców, emigrantów, gości, przybyszów.
W niedzielę 11 września w Parku Ocalałych „Piknik dla bliskich”. Całe rodziny będą mogły się bawić przy piosenkach z tekstami Jana Brzechwy w wykonaniu artystów Fundacji Mikro Teatr, utworach łódzkiej grupy L.Stadt i zespołu Breakout; te ostatnie wykona Rita Pax – grupa stworzona przez Paulinę Przybysz – w ramach projektu „Piękno. Tribute to Breakout”.
W czwartek 15 września z okna bloku przy ul. Eljasza Chaima Majzela 8 – w miejscu, z którego przed wojną widać było główną synagogę łódzkiej gminy żydowskiej: Alte Shil – zaśpiewa kantor i działacz społeczności żydowskiej Symcha Keller. Wspomnieniem o żydowskiej społeczności Łodzi będzie także zaplanowany na sobotę 17 września „Hojf na Zgierskiej”. W podwórku przy Zgierskiej 38, gdzie mieszkał bohater wydanej przez Centrum Dialogu książki Ariego Aksztajna „Ciotka Ester”, będzie można zobaczyć inspirowany nią narracyjny spektakl „Widziałem płaczącego konia” autorstwa Ady Słowikowskiej i Oli Wielemborek, posłuchać piosenek żydowskich złodziei i prostytutek przedwojennej Łodzi i Warszawy w wykonaniu Izabelli Goldstein oraz utworów autorstwa Mai Luxenberg i Łai Szkło w ramach projektu „Di Liebe brent wi a nase Szmate”.
Tego samego dnia w Manufakturze i wespół z nią organizowany otwarty spektakl Teatru Ósmego Dnia – „Arka”. Przedstawienie przypomni, że żyjemy w epoce uciekinierów, wędrowców, włóczęgów, nomadów, którzy przemierzając kontynenty ogrzewają dusze wspomnieniami domu.
Bliscy w teatrze
Tak, jak w ubiegłych latach, Festiwal Łódź Czterech Kultur to wyjątkowe koprodukcje teatralne.
10 i 11 września na Dużej Scenie Teatru Nowego Prapremiera FŁ4K i Teatru im. A. Fredry w Gnieźnie: „Mila robótka”. Spektakl w reżyserii Agnieszki Jakimiak, inspirowany książką Ewy Stusińskiej pod tym samym tytułem, przeniesie widzów do Polski początku lat dziewięćdziesiątych, by sprawdzić, jak w transformacyjnej rzeczywistości kształtowały się seksualne fantazje Polek i Polaków.
11 i 12 września w Fabryce Sztuki „Fanatycy prawdy” – koprodukcja FŁ4K i Teatru Ochoty w Warszawie w reżyserii Piotra Ratajczaka. W dobie rosnącej popularności wielkich teorii spiskowych – reptilian, płaskoziemców i QAnon; Wielkiego Resetu, chipów w szczepionkach; Wielkiej Lechii, Judeopolonii, żydokomuny i masonerii – twórcy będą szukać odpowiedzi na pytanie o motywacje wyznawców „prawdy”, która jest kluczem do zrozumienia współczesnego kryzysu demokracji i rozwoju populizmu.
16 i 17 września na festiwalowy spektakl będą mogły się udać całe rodziny – na deskach Arlekina „Jedno oko na Maroko”. Przedstawienie w reżyserii Gosi Dębskiej, inspirowane książką Tomasza Kwaśniewskiego, jest próbą znalezienia bezpiecznej przestrzeni do zadawania pytań – często trudnych czy krępujących, ale niezbędnych do zrozumienia różnorodności świata: dlaczego ktoś nie ma rąk czy nóg? Jest niewidomy? Jeździ na wózku inwalidzkim? Ma ciało w całości pokryte tatuażami?
W tych samych dniach na Małej Scenie Teatru Nowego kolejna odsłona projektu „Nowy i Młodzi”. Wojtek Rodak, laureat tegorocznej Nagrody Debiut TR, we współpracy z osobami niewidomymi i niedowidzącymi zrealizuje spektakl inspirowany „Teorią widzenia” Władysława Strzemińskiego.
Bliscy w muzyce
Muzyczna odsłona FŁ4K 2022 to spotkania z międzynarodowymi gwiazdami.
W sobotę 11 września w Kościele Ewangelicko-Augsburskim św. Mateusza w Łodzi koncert Hani Rani i Dobrawy Czocher „Inner Symphonies”. Najmłodszy żeński duet kompozytorski w historii Deutsche Grammophon zaprezentuje utwory z wydanego przez niemiecką wytwórnię albumu, stworzonego w czasie pandemicznych lockdownów, którego przewodnim motywem jest nadzieja.
W poniedziałek 12 września na Dużej Scenie Teatru Nowego wystąpią Dakh Daughters – aktorki kijowskiego teatru Centrum Sztuki Współczesnej z jednym z najbardziej niezwykłych, prowokacyjnych i elektryzujących freak-kabaretowych widowisk współczesnej Ukrainy. Choć z pobielonymi twarzami, wyrazistymi oczami i ustami pokrytymi krwistoczerwoną szminką na scenie artystki wyglądają jak aktorki kina niemego, daleko im do ciszy. Grają, śpiewają, krzyczą, tańczą i wykonują szalone akrobacje składające się na pełne życia widowisko o miłości, wolności i pięknie, które uratują świat.
16 września „Alternatywny muzyczny piątek” – nowe brzmienia i muzyczne poszukiwania w wykonaniu Yumi Ito, szwajcarskiej wokalistki i kompozytorki o polsko-japońskich korzeniach, okrzykniętej przez Radio SWR2 Jazz wokalnym odkryciem 2020 roku, oraz Pantha du Prince – niemieckiego muzyka, kompozytora i artysty konceptualnego, który zaprezentuje utwory z najnowszego albumu „Garden Gaia”.
Festiwal zamknie „Ukraińska sobota” z żywiołowym ukraińskim folkiem i buntowniczym ukraińskim rapem. W muzyce zespołu Yagody można usłyszeć folkowe nuty ukraińskie i bałkańskie, a jego wokalistki są profesjonalnymi aktorkami ukraińskich teatrów. Znana już uczestnikom FŁ4K z ubiegłorocznego, brawurowego koncertu Alyona Alyona wróci do Polski nie tylko z doskonałymi utworami, opowiadającymi o ukraińskiej rzeczywistości, ale i z doświadczeniem ostatnich miesięcy, kiedy – korzystając z szerokich zasięgów i międzynarodowych kontaktów – łączyła ludzi organizujących pomoc humanitarną, a jako wolontariuszka pomagała organizować transporty leków dla potrzebujących i plotła siatki maskujące dla wojska.
W programie imprezy tradycyjnie znajdą się też spacery – w tym miejska wyprawa dla „nowych bliskich” z tłumaczeniem na język ukraiński – oraz warsztaty o bliskości, czułości i dobrych relacjach, warsztat kulinarny „Kuchnia bliskości” oraz lekcje dla szkół.
Sprzedaż biletów na wydarzenia biletowane oraz rejestracja na warsztaty ruszą 15 lipca.
Organizatorem wydarzenia jest Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, kierowane przez Joannę Podolską. Festiwal już po raz szósty z rzędu wyprodukuje Kamila Golik. Program został stworzony przez Zespół Merytoryczny, w skład którego weszli: Artur Chrzanowski, Kamila Golik, Weronika Jóźwiak, Joanna Podolska, Piotr Ratajczak i Marcin Tercjak.
Autorem identyfikacji wizualnej jest Krzysztof Iwański.
Środki na realizację wydarzeń muzycznych w wysokości 218 tysięcy złotych organizator otrzymał od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Muzyka”. Pozostałe wydarzenia są finansowane z dotacji celowej Urzędu Miasta Łodzi w kwocie 900 tysięcy złotych i środków przekazanych przez partnerów.