Z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru (27 marca), święta twórców, pracowników teatru i publiczności, w najbliższy weekend w Łaźni Nowej zobaczymy „Strach i nędzę 2022” w reżyserii Bartosza Szydłowskiego.
To spektakl o teatrze, w którym role epizodyczne grają aktorzy-amatorzy, na co dzień będący widzami – mieszkańcy Nowej Huty. Każdego dnia bezpośrednio przed spektaklem, od godziny 17:00, goście teatru będą mieli okazję zobaczyć wystawę o historii Teatru Łaźnia Nowa, Przeszłość to dziś, tylko cokolwiek dalej, która jest zaproszeniem do przestrzeni tego wyjątkowego miejsca – teatru, który nie ogranicza się wyłącznie do produkcji kolejnych spektakli, ale jest inicjatorem działań realnie wpływających na życie ludzi mieszkających w Nowej Hucie.
„Strach i Nędza 2022” to nie tylko spektakl, który przyciągnął uwagę publiczności oraz polskiej i międzynarodowej krytyki – po pokazach w ramach ubiegłorocznej Boskiej Komedii pisali o nim między innymi autorzy ze Stanów Zjednoczonych, Francji i Niemiec. To również jeden z charakterystycznych społecznych projektów Łaźni Nowej, w którym amatorzy wspólnie z twórcami profesjonalnymi stworzyli niezwykle autentyczną opowieść.
Na teatralną próbę przychodzi pogrążony w twórczym kryzysie Reżyser i zaczyna szukać dróg wyjścia z impasu, w jakim się znalazł. Towarzyszą mu Żona, która oczywiście musi zagrać w jego nowym spektaklu, Pisarz, niekoniecznie odnajdujący się w jego pomyśle oraz młoda Aktorka, szczęśliwa już tylko z tego powodu, że może być blisko swojego ulubionego twórcy. Opowieść ta, jawnie inspirowana filmem Felliniego „8½”, została zrealizowana w konwencji teatru w teatrze.
Ironia i pełen dystansu do siebie oraz uprawianego teatru styl gry cechuje znakomite aktorstwo kanonicznych artystów Krystiana Lupy: Marty Zięby, Michała Czachora, Andrzeja Szeremety oraz niezwykle utalentowanej aktorki młodego pokolenia – Angeliki Kurowskiej. W pewnym momencie okazuje się, że muszą współdzielić scenę ze swoimi nieprofesjonalnymi kolegami, przejmującymi w gruncie rzeczy tę opowieść i budującymi wraz z publicznością jedną z najpiękniejszych teatralnych wspólnot ostatnich sezonów. Wieloletnia tradycja twórczej symbiozy tego, co lokalne i teatralne, jest wizytówką stworzonej przez Małgorzatę i Bartosza Szydłowskich instytucji kultury, a ten rodzaj teatralnego doświadczenia staje się jej kolejną emanacją.
– Podczas pracy spotkałem wiele ciekawych osobowości, zarówno wśród profesjonalnych aktorów, jak i amatorów, ale także wszystkich ludzi tworzących Łaźnię Nową. Wszystko to, co działo się każdego dnia podczas prób, każda godzina spędzona na deskach teatru, była dla mnie wartościowa. Całość tego przedsięwzięcia jest dla mnie niesamowitym doświadczeniem: móc współtworzyć teatr z całym zespołem to dla mnie zaszczyt, wyróżnienie i po prostu szczęście. Cieszę się, że jestem częścią tego spektaklu
– mówi o swoim doświadczeniu Sebastian Florek-Paszkowski, jeden z amatorów występujących w spektaklu.
Obsadzanie amatorów w profesjonalnych produkcjach to w Łaźni Nowej tradycja od pierwszej premiery w tym miejscu. W ten sposób teatr staje się przestrzenią spotkania artystów i mieszkańców dzielnicy. W 2005 roku Jacek Papis wyreżyserował spektakl „Mieszkam tu” (2005), na który złożyło się pięć jednoaktówek zainspirowanych opowieściami mieszkańców dzielnicy. W tym samym roku swoją premierę miał „Edyp. Tragedia sentymentalna z Nową Hutą w tle” (2005), wyreżyserowany przez Bartosza Szydłowskiego, gdzie scenerią antycznego dramatu jest nowohuckie podwórko, w Koryfeusza wciela się chłopiec z pobliskiego ośrodka wychowawczego, a chór tworzą aktorzy-amatorzy z Nowej Huty, wśród nich m.in.: byli pracownicy kombinatu, studenci, nauczyciele, motorniczy i farmaceutka. Z czasem niektórzy z nich stali się pełnoprawnymi aktorami, występującymi z Janem Peszkiem, Jerzym Stuhrem, Radosławem Krzyżowskim i Krzysztofem Zarzeckim, a spektakle z udziałem amatorów na stałe wpisały się w repertuar nowohuckiego teatru. Wystarczy chociażby wymieć takie spektakle jak: „Vademecum teatru amatorskiego” (2006), „Fakir, czyli optymizm” (2011), „Wałęsa w Kolonos” (2018) czy „Nowohucka telenowela” (2020).
„Strach i Nędza 2022” to spektakl, który poruszy nie tylko miłośników teatru, ale wszystkich tych, którzy szukają inspiracji do wyjścia z kryzysu i niemocy. Sztuka przeplata się tu z codziennością, tworząc przestrzeń do refleksji nad kondycją mieszkańców współczesnej Polski. Jak pisał Przemysław Gulda (guldapoleca), to również: „bardzo osobisty, poruszający spektakl o starości, przemijaniu i śmierci, o kryzysie natchnienia, niepewności i twórczej niemocy. A wreszcie o sile wspólnoty. To tocząca się powoli, ale mocno pulsująca wewnętrznym rytmem historia, osadzona w środowisku artystycznym, ale jednocześnie dotykająca spraw uniwersalnych. Wielopoziomowa, szkatułkowa konstrukcja to znakomita rama dla bardzo organicznego, pełnego czułości aktorstwa. Jej granice bardzo skutecznie przekraczają zaskakujące sceny z udziałem nieprofesjonalnych aktorek i aktorów”.
Choć „Strach i nędza 2022” wyrasta na gruncie polskiej beznadziei i różnego rodzaju traumatycznych doświadczeń twórców, daje nadzieję i zapala światełko w tunelu, bo teatr to miejsce, z którego chcemy wciąż wychodzić lepsi.
Scenariusz spektaklu powstał na podstawie improwizacji aktorskich, sceny z tekstu Jakuba Roszkowskiego pt. „Strach i nędza IV RP” oraz filmu „8½” w reżyserii Federico Felliniego.
Scenariusz i reżyseria: Bartosz Szydłowski
Występują: Marta Zięba, Angelika Kurowska, Michał Czachor, Andrzej Szeremeta oraz Kazimierz Illukiewicz
Aktorzy-amatorzy: Maria Bareła, Włodzimierz Bareła, Barbara Dziedzic, Grażyna Ladra, Hanna Napora, Sebastian Florek-Paszkowski, Ewa Skolias, Ewa Nowakowska-Włodek
Piątek, 24 marca / Sobota, 25 marca / Niedziela, 26 marca
Godz. 19:00 / Teatr Łaźnia Nowa – Duża scena
Bilety na spektakl są dostępne on-line: bilety.laznianowa.pl oraz w kasie Teatru na os. Szkolnym 25.