Katowice. W niedzielę otwarcie Panteonu Górnośląskiego

Otwarcie wystawy stałej Panteonu Górnośląskiego w podziemiach katowickiej katedry zaplanowano na niedzielne popołudnie – wynika z informacji tej nowej instytucji kultury. Według założeń wystawa ma upamiętniać wybitne postaci regionu.

Otwarcie Panteonu Górnośląskiego wpisze się 19 czerwca br. w kulminację obchodów 100. rocznicy przyłączenia części Górnego Śląska do Polski. W niedzielę zaplanowano też m.in. rekonstrukcję wkroczenia wojsk polskich do Katowic. Dzień wcześniej przewidziano piknik lotniczy i widowisko teatralno-muzyczne na katowickim rynku.

Umowę powołującą Panteon Górnośląski podpisano w lutym 2020 r. z udziałem premiera Mateusza Morawieckiego. Na ekspozycję, której udostępnienie już wtedy przewidziano na setną rocznicę przyłączenia części Górnego Śląska do Polski, rząd przeznaczył 40 mln zł. Na potrzeby wystawy Kościół udostępnił nieodpłatnie przyziemie katowickiej archikatedry Chrystusa Króla.

Uchwałę ws. utworzenia instytucji kultury pod nazwą Panteon Górnośląski Sejmik Województwa Śląskiego przyjął w kwietniu 2020 r. Samorząd regionu prowadzi ją wspólnie z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, samorządem Katowic i z archidiecezją katowicką.

Jak przekazywano jeszcze w 2020 r., Panteon nie będzie muzeum, ponieważ nie będzie gromadził eksponatów. Jego ekspozycję zaplanowano w formie ścieżki edukacyjnej, prezentującej wybitne postaci z minionego 100-lecia. Spory w regionie budziły w kolejnych miesiącach pojawiające się w mediach informacje nt. doboru uwzględnionych w Panteonie osób.

We wtorek informację o niedzielnym otwarciu wystawy stałej rozesłał Kamil Kartasiński z Panteonu Górnośląskiego. Jak zaznaczył, w otwarciu, zaplanowanym na godz. 16. wezmą udział m.in. przedstawiciele władz państwowych, wojewódzkich, samorządowych, kościelnych, instytucji kultury, środowisk naukowych oraz społecznych.

„Panteon Górnośląski w Katowicach to miejsce, które stanowi żywy pomnik uwieczniający dokonania osób zasłużonych dla Górnego Śląska oraz setną rocznicę przyłączenia części Górnego Śląska do Polski” – zaznaczył przedstawiciel instytucji. Dołączył odnośnik do strony z wykazem 166 osób, „upamiętnionych w Panteonie Górnośląskim w momencie jego otwarcia”.

„Jednocześnie podkreślamy, że Panteon będzie zbiorem otwartym i każdy będzie mógł zgłosić kandydaturę osoby godnej upamiętnienia. Dokładne zasady zgłaszania zostaną podane później, po otwarciu Panteonu Górnośląskiego. Już teraz toczą się prace nad włączeniem kolejnych postaci do grona osób upamiętnionych” – zadeklarowano przy wykazie.

„Obecnie Panteon Górnośląski w Katowicach prowadzi prace nad włączeniem ponad 50 biogramów w poczet osób zasłużonych Panteonu. Osoby te zostały zgłoszone m.in. przez Muzeum Historii Katowic, Stowarzyszenie Represjonowanych w Stanie Wojennym Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, Macierz Ziemi Cieszyńskiej, Muzeum Parafialne im. św. Jana Sarkandra w Skoczowie, Stowarzyszenie +Solidarność i pamięć+ oraz osoby prywatne” – zastrzeżono.

Dodano, że „wśród procedowanych biogramów” znajdują się m.in. Zbigniew Cybulski, Jerzy Duda-Gracz, Kazimierz Kutz czy Jan „Kyks” Skrzek.

W tekście opublikowanym w ostatnich dniach na portalu Ślązag felietonista Marcin Zasada podał, że z grona uwzględnionych w Panteonie osób „w ostatniej chwili” wypadli m.in. nobliści Kurt Alder, Maria Goeppert-Mayer czy Otto Stern, a pojawili się Sławomir Skrzypek (b. prezes NBP) czy Eugeniusz Wróbel (wiceminister w rządzie PiS 2002-05, zamordowany przez syna).

W Panteonie – wyliczył Zasada – nie ma też m.in. laureata Oskara Franza Waxmana, reżysera Kazimierza Kutza, piłkarza Ernesta Wilimowskiego, powstańca i wojewody gen. Jerzego Ziętka, twórcy igrzysk paraolimpijskich Ludwiga Guttmanna, zasłużonego w walce z segregacją rasową Ernsta Borinskiego, wynalazcy kremu Nivea Oskara Troplowitza czy budowniczego Katowic Wilhelma Grundmanna.

„To nie św. Jadwiga (Śląska - 1178/1180-1243) zbudowała potęgę górnośląskiego przemysłu, a rody Wincklerów, von Giesche’ów, von Donnersmarcków… John Baildon, Wilhelm von Reden i Karol Godula” – podkreślił Zasada.