Dzisiaj po długiej i ciężkiej chorobie zmarła pani Halina Paseková, Olza z Těšínského nebe, długoletnia aktorka Sceny Polskiej, związana z nią od 1960 roku. Do ostatnich chwil była z nami. Jej ostatnia rola to Zofia w Krzywym kościele. Składamy najgłębsze wyrazy współczucia najbliższym.

„Drzewa umierają stojąc” / mat. teatru

Halina Paseková (10.04.1944 - 06.04.2023) - Absolwentka Wydziału Aktorskiego AST im. S. Wyspiańskiego w Krakowie (dawniej: PWST im. L. Solskiego w Krakowie) w 1965 roku. Zadebiutowała w Scenie Polskiej Teatru Cieszyńskiego już w sezonie 1960-1961 w wieku 17 lat, będąc uczennicą klasy maturalnej Polskiego Gimnazjum w Czeskim Cieszynie w sztuce Królowa przedmieścia w roli służącej Marysi. Ta premiera, która odbyła się 10 marca 1961 roku, była jej pierwszą premierą, ale zarazem ostatnią Sceny Polskiej wystawioną jeszcze w sali hotelu „Piast” przed przeprowadzką do nowego budynku teatru przy ul. Ostrawskiej. 

Od 1965 była na etacie aktorskim. Ze Sceną Polską związana była od 63 lat, zagrała w prawie 300 premierach. Wiek emerytalny osiągnęla w 2009 r., ale pomimo tego występowała na scenie przez kolejne wiele sezonów.

Na szczególną uwagę spośród jej kreacji aktorskich zasługują:
Hanka w Moralności pani Dulskiej (1968) a później sama pani Dulska w 1998, reż. R. Moliński,
Hrabina w Chłopcach Grochowiaka reż. M. Mokrowiecki, 1992,
Maryla w Ani z Zielonego Wzgórza, reż. J. Batycki, 1998 – spektakl grany przez ponad 20 lat, została jako jedyna z pierwotnej obsady,
Klara Zachanassian w Wizycie starszej pani, 2000, reż. J. Batycki,
Pani Rollison w Dziadach, 2001, reż. K. Suszka,
Olza w Cieszyńskim Niebie, 2004, reż. R. Lipus,
Dziecko w Ich czworo, 2014, reż. K. Deszcz,
Babka w Drzewa umierają stojąc, 2014, reż P. Ondruch,
Baronowa w Opowieściach Lasku Wiedeńskiego, 2019, reż. M. Siuda,
Majka w Siedmiu zegarkach kopidoła Joachima Rybki, 2019, reż. W. Hołdys,
Matka; Dziadek w Betlejem polskim, 2021, reż. A. Sadowski,
Zofia w Krzywym kościele, 2022, reż. R. Lipus.

Ostatnie jej premiery w Scenie Polskiej to:
Opowieści Lasku Wiedeńskiego, 2019,
Siedem zegarków kopidoła Joachima Rybki, 2019,
Balladyna, 2021,
Betlejem polskie, 2021,
Krzywy kościół, 2022.

Natomiast w Scenie Czeskiej: Maryša, 2022.

Poważna choroba rzutująca na jej stan zdrowia nie zmniejszała jej aktywności i zaangażowania w pracę Sceny Polskiej i całego Teatru Cieszyńskiego. Po raz ostatni na scenie wystąpiła: w Scenie Polskiej 18. i 19.01.2023 w Betlejem polskim, a w Scenie Czeskiej 7.02. w Maryši.

Całe swoje życie zawodowe związała ze Sceną Polską Teatru Cieszyńskiego. Angażowała się w szereg projektów również poza jego murami. W minionych latach występowała gościnnie w praskim teatrze Švandovo divadlo oraz w ostrawskim teatrze Arena. Występowała także w teatrach w Warszawie. Zajmowała się dubbingiem, współpracowała z ostrawskim radiem, uczestniczyła w różnych imprezach, np. spotkania literackie, czytała poezję i prozę w cieszyńskich kościałach, zarówno katolickich, jak i ewangelickich, „Celé Česko čte dětem”, spotkania w Kawiarni Avion i bibliotekach, jurorka konkursów recytatorskich.

Należała do pokolenia aktorów Sceny Polskiej, którzy pamiętali założycieli tego zespołu. W ciągu wieloletniej pracy w Teatrze Cieszyńskim skrupulatnie prowadziła prywatne archiwum Sceny Polskiej zawierające, m.in.: spis wszystkich premier, aktorów, miejscowości, w których występował zespół, programy premier, setki archiwalnych zdjęć i wycinków prasowych.

Została wyróżniona szeregiem nagród:
Brązowa, Srebrna i Złota Odznaka PZKO Za zasługi
Odznaka Zasłużony dla Kultury Polskiej - 1978
Srebrny Krzyż Zasługi - 2001
Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis” - 2019

Zawsze sumienna i rzetelna, była przykładem dla młodych adeptów sztuki teatralnej. Wprowadzała miłą, przyjazną i rodzinną atmosferę. Była prawdziwie dobrą duszą Sceny Polskiej, lubianą przez widzów wszystkich generacji, do samego końca zaangażowana w pracę, potwierdzającą, że teatr jest istotną częścią jej życia, bo „teatr to mój drugi dom”.

Do samego końca wierzyła, że uda jej się pokonać chorobę. Bardzo zależało jej na występach na scenie, chciała być obsadzana w kolejnych rolach, unikała robienia zastępstw za jej role z powodu choroby. Powtarzała, że gra w teatrze trzyma ją przy życiu. Najważniejsze dla niej było czuć się potrzebną w teatrze i kochaną przez widzów.

Halinko, dziękujemy za wszystko!
Zespół Teatru Cieszyńskiego w Czeskim Cieszynie